ARTWAY:
OPENING EYES,
HEARTS & MINDS
Volg ons
Ida Gerhardt & Jeltje Hoogenkamp
Jeltje Hoogenkamp: Grond
Over de eerbied II
door Ida Gerhardt
Gij moet het eenzaam laten
Het zaad dat ligt te slapen
En dat al kiem gaat maken.
Dit eerstelingsbewegen
Van leven binnen leven
Vermijd het te genaken.
Laat het stil in zijn waarde
Zaad in de donkere aarde;
Zaad in de donkere aarde.
En het zal groen ontwaken.
*******
Op 2 november is het Allerzielen, een dag waarop we de gestorvenen gedenken en eren. Het is een dag van rouw voor wie dierbaren moeten missen en een gelegenheid om naast hen te staan in hun verdriet.
In sommige kerken bidt men voor de overledenen. De overtuiging dat de levenden voor hen moeten bidden stamt uit de beginperiode van het christendom. De katholieke traditie leert dat de zielen van de overledenen meer of minder zondig zijn. Ze bevinden zich in het vagevuur en wachten daar op hun loutering om voor God te kunnen verschijnen en in de hemel te worden opgenomen. Voorbeden van de levenden kunnen helpen de schulden van de doden te verlichten en hun tijd in het vagevuur te verkorten.
Allerzielen zet ons met onze beide benen in de vergankelijkheid. Toch is deze dag niet alleen maar donker, want er is ook hoop. Jeltje Hoogenkamp en Ida Gerhardt hebben deze hoop prachtig in beeld en onder woorden gebracht.
*******
Jeltje Hoogenkamp: Grond, 2012, 50 x 70 cm, potlood, pen, Oost-Indische inkt en acrylverf.
Jeltje Hoogenkamp (1946) volgde de Rijksnormaalschool en Rietveld Academie in Amsterdam. Ze woont in Zuiderwoude met haar man, die predikant is en plaatselijke en landelijke kunstprojecten organiseert. Jeltje Hoogenkamp is geïnteresseerd in thematische series. Onderwerpen als hekken van concentratiekampen, bijbelverhalen, landschappen en kledingstukken komen regelmatig terug. Ook poëtische flarden en hele gedichten vormen een inspiratiebron. Expliciete en impliciete verwijzingen naar de verhalen en symbolen van het christelijk geloof spelen een belangrijke rol. Jeltje Hoogenkamps werk is meditatief en warm van kleur. Net als in gedichten is er in haar schilderijen ruimte tussen de regels, ruimte die de kijker zelf kan invullen. Ze ontwierp posters en diverse boekomslagen, bijvoorbeeld voor de nieuwe Bijbel voor leraren van het NBG en voor gebedenboeken. Er zijn ook kaartensetjes (Geboortestaties, Paasstaties) van haar werk verkrijgbaar.
Ida Gerhardt (1905-1997) was een christelijke Nederlandse dichteres en classica. Ze studeerde klassieke talen in Leiden. In 1935 begon ze serieus met het schrijven van gedichten. Ze vertaalde het Latijnse leerdicht De Rerum Natura van Lucretius, waarop ze in 1942 promoveerde. In 1940 kreeg Gerhardt een baan aan het Gemeentelijk Lyceum te Kampen. Na in 1963 met dit werk te zijn gestopt, ging zij Hebreeuws leren. Vervolgens werkte zij samen met Marie van der Zeyde aan een nieuwe psalmenvertaling uit het Hebreeuws, die in 1972 verscheen. In de jaren zeventig en tachtig werd Ida Gerhardt steeds bekender als auteur. Haar dichtbundels behaalden regelmatig herdrukken. In 1980 verschenen haar Verzamelde gedichten voor het eerst. Deze omvangrijke boekuitgave werd in slechts 16 jaar achtmaal herdrukt. Ida Gerhardt beschrijft in krachtige bewoordingen een aantal terugkerende thema's zoals de spanningen van een ongelukkige jeugd, hypocrisie en de teloorgang van het Hollandse landschap.
Meer:
- april 2024: Ida Gerhardt & Jeltje Hoogenkamp- januari 2024: Henk van Loenen: Christus op de koude steen
- november 2023: Ordinary Time & Barbara de Reus
- maart 2023: Juliën Holtrigter & Artemisia Gentileschi
- september 2022: Gedicht van Abraham Kuyper
- maart 2022: Annukka Laine
- januari 2022: Andries Govaart & Kees Vet
- november 2021: Ida Gerhardt & Jeltje Hoogenkamp
- september 2021: Martinus Nijhoff & Hans Memling
- mei 2021: Renée van Riessen & Jan van Eyck
- januari 2021: Julien Holtrigter & Jaap Min
- december 2020: Hanna Lam & Timur Poerwowidagdo
- juni 2020: Carla Bulsing & Steve Prince
- november 2019: René van Loenen & Hannelieke van de Beek
- juni 2019: Irene Postma & Rembrandt van Rijn
- mei 2019: Jonathan Evens & Henry Shelton
- mei 2019: Willem Jan Otten & Hans Holbein de Jonge
- oktober 2018: Michel van der Plas & Charles Eyck
- augustus 2018: Sytze de Vries & Nikola Saric
- mei 2018: Rutger Kopland & Greetje van den Akker
- maart 2018: Guillaume van der Graft & Jan Mankes
- januari 2018: Dennis O’Driscol & Berndnaut Smilde
- november 2017: Hans Werkman & Luca della Robbia
- augustus 2017: Abel Staring & Annemiek Punt
- april 2017: Ellen Faber & Ellen Faber
- april 2017: Britt G. Hallqvist & Libbe Venema
- februari 2017: Mariska van Beusichem & Jan Pieter Gootjes
- november 2016: Kees van der Zwaard & Daan van Driel
- juni 2016: Henk Pietersma & Henk Pietersma
- april 2016: Muus Jacobse & Roeland Koning
- maart 2016: Mariska van Beusichem & Jan Pieter Gootjes
- januari 2016: Hans Werkman & Jacob van Ruisdael
- december 2015: Hans Lambrechts & René van Tol
- september 2015: Niels Snoek & Vilhelm Hammershoi
- juni 2015: René van Loenen & Mirjam Beuker
- maart 2015: Henk Knol & Libbe Venema
- januari 2015: Hans Lambrechts & Dick Baauw
- december 2014: Maarten van Aes & Thomas Werk
- november 2014: Gerlind Krause & Worku Goshu
- juli 2014: Ria Borkent & Jan Pieter Gootjes
- juni 2014: Lenze L. Bouwers & Johannes Vermeer
- april 2014: Ida Gerhardt & Rembrandt
- april 2014: Hans Lambrechts & Alexandre Lettnin
- februari 2014: Koos Geerds & Jan Pieter Gootjes
- januari 2014: Sytze de Vries & Elisabeth Varga
- januari 2014: Kardinaal Godfried Danneels & Malel
- december 2013: René van Loenen & Pieter Brueghel II
- december 2013: Ordinary Time & Barbara de Reus Kamma
- november 2013: Jan Krist & Gor Chahal
- oktober 2013: Lenze L. Bouwers & Käte Kollwitz
- oktober 2013: Willem de Merode & Jan Mankes
- september 2013: John Skillen: The Renewal of Ekphrasis