ARTWAY:
OPENING EYES,
HEARTS & MINDS
Volg ons
Emil Nolde: Grote klaprozen
Emil Nolde: Grote klaprozen
Onschuldig rood
door René Rosmolen
In 1906 werd de Duitse expressionistische schilder Emil Nolde (1867-1956) uitgenodigd om lid te worden van de kunstenaarsgroep de Brücke. Hiermee begon een intensieve fase in zijn werk. Ook zijn eerste bloemenschilderijen ontstonden vanaf die tijd. In het plaatsje Alsen op het Deense platteland, waar Nolde samen met zijn vrouw Ada een vissershuisje bewoonde, werd hij geïnspireerd door de bloeiende planten in zijn eigen tuin. In zijn biografie zegt Nolde over de start van deze reeks: ‘De kleuren van de bloemen trokken me onweerstaanbaar aan, en ineens stond ik daar te schilderen. De kleuren van de bloeiende bloemen, de zuiverheid van de kleuren: ik voelde liefde voor de bloemen om hun levenslot: ontkiemen, bloeien, stralen, verwelken en weggegooid in een kuil’ (Jaren van strijd, blz. 100). Ook in latere jaren bleven tuinen en bloemen een centraal thema in Nolde’s oeuvre. Overal waar hij zich langere tijd vestigde legde hij bloementuinen aan.
In 1908 schilderde hij dit schilderij Grote klaprozen. Geïnspireerd door Van Gogh brengt hij deze bloemenpracht van zeer dichtbij in beeld. Alsof je door een zoomlens van een fototoestel kijkt. Oog in oog sta je als kijker voor dit dansende en dappere rood.
Ik las ooit dat de klaproos alleen op verstoorde grond aangetroffen wordt. Zolang de bodem met rust wordt gelaten, kan het zaad desnoods honderd jaar blijven liggen. Pas wanneer de grond omgewoeld wordt, ontkiemen deze ‘slapende’ zaden. Dat is wat er in de eerste wereldoorlog in Frankrijk en België gebeurde, toen soldaten elkaar vanuit de loopgraven met granaten bestookten. De grond werd omgeploegd en er verschenen tussen de loopgraven uitbundige velden vol klaprozen. Sindsdien is de klaproos (poppy) symbool van de grote oorlog.
Ik kijk nogmaals naar Nolde’s klaprozen. Hij schilderde vóór de oorlog. Ik kan er niet meer naar kijken zonder de oorlog. Slapend zaad door geweld ontkiemd. Slapend zaad dat tot waakzaamheid maant. Het onschuldige rood bevraagt mij op mijn geweld.
*******
Emil Nolde: Grote klaprozen, 1908.
René Rosmolen is theoloog, creatief therapeut en kunstenaar. Hij studeerde in Leiden en was NH predikant in de kerkelijke gemeentes van Dordrecht, Garijp en Hoogland. Momenteel werkt hij als geestelijk verzorger in het psychogeriatrisch verpleeghuis ‘Lisidunahof’ in Leusden. Als creatief therapeut heeft hij een eigen praktijk voor rouw- en ziekteverwerking en geestelijke begeleiding. Zijn beeldend werk bevat foto’s en schilderijen. Op diverse locaties heeft hij exposities gehouden van eigen beeldend werk. Hij schildert zowel vrije (portretten, stillevens, landschappen) als religieuze thema’s. Hij heeft twee kruiswegen gemaakt (krijt en verf). De krijtversie is bekroond met de PKN-prijs tijdens de expositie Non Verbaal in de Oranje kerk te Amsterdam. Beide kruiswegen worden op vele plaatsen in kerken geëxposeerd.
Voor materiaal voor de periode van Zondag Trinatis tot Advent, klik hier
Meer:
- april 2024: PASEN - André Kamba Luesa: De opstanding- januari 2024: Meester van Alkmaar: De hongerigen voeden
- december 2023: Rembrandt van Rijn: Aankondiging aan Maria
- oktober 2023: Allerheiligen en Allerzielen
- april 2023: Zomertijd
- februari 2023: Veertigdagentijd - Anneke Kaai: Psalm 22
- november 2022: Kerst - Brian Kershisnik: De geboorte van Christus
- oktober 2022: A jaar, 10e van de herfst - Henk Hage
- juni 2022: C jaar, 12e van de zomer: Hlafira Shcherbak
- maart 2022: Veertigdagentijd - Kruis van Madeleine Dietz
- januari 2022: De balk en de splinter
- november 2021: Advent - Zorg voor de aarde
- september 2021: B jaar, 6e van de herfst
- mei 2021: B jaar, 7e van de zomer
- april 2021: Jeltje Hoogenkamp: Verrijzenis
- februari 2021: B jaar, 4e van de veertigdagentijd
- januari 2021: B jaar, Epifanie 8
- december 2020: Advent: De vlinder
- augustus 2020: A jaar, 6e van de herfst - Psalm 1 Salvador Dali
- juni 2020: A jaar, 3e zondag van de zomer
- mei 2020: Pinksteren: Donna Shasteen
- april 2020: C jaar, 4e zondag van Pasen: De goede herder
- maart 2020: Kyrie eleison
- januari 2020: A jaar, 6e na Epifanie
- november 2019: ADVENT - Tanja Butler: Het nieuwe Jeruzalem
- oktober 2019: 4e zondag van de herfst, Christus en consumentisme
- augustus 2019: C jaar, 1e van de herfst - Mammon
- maart 2019: Veertigdagentijd: Christus en consumentisme
- januari 2019: De balk en de splinter
- december 2018: Emil Nolde: Heilige Nacht
- november 2018: Gor Chahal en Jan Krist
- augustus 2018: A jaar, 8e van de herfst - gelijkenis talenten
- maart 2018: Pasen: Grid Buster
- maart 2018: Goede Vrijdag: Mij dorst
- februari 2018: Veertigdagentijd: Christus en consumentisme
- januari 2018: Derde zondag na Epifanie: De roeping van Andreas
- november 2017: Advent - Het nieuwe Jeruzalem
- september 2017: A jaar, 6e zondag van de herfst
- augustus 2017: A jaar, 10de zondag van de zomer
- mei 2017: Pinksteren: Beelden voor de Geest
- april 2017: Fra Angelico: Christus in het voorgeborchte
- februari 2017: Roger Wagner: Lazarus (Psalm 49)
- januari 2017: Gislebertus: De droom van drie koningen
- november 2016: Advent: De vlinder
- november 2016: Allerzielen: DBA
- september 2016: Zak Benjamin: Christus en consumentisme
- januari 2016: 25 januari - Caravaggio: De bekering van Saulus
- december 2015: U2 en de zoektocht naar de zin van het leven
- november 2015: Gor Chahal en Jan Krist
- oktober 2015: Allerheiligen: Psalm 24 in het Stuttgarter Psalter
- augustus 2015: Marc Mulders: Gods atelier
- juni 2015: 3 juli - Thomas
- februari 2015: Aswoensdag: Het spijzen van de hongerigen
- december 2010: Advent - Until He Comes!