ArtWay

De veertigdagentijd herinnert mij eraan dat ik niet vast hoef te zitten in oude patronen van denken en handelen. Vernieuwing is mogelijk.

Kerk en kunst -> Materiaal voor kerkelijk gebruik

22 juli - Maria Magdalena van Paul van Dongen

Maria Magdalena

door Paul van Dongen

 
Vandaag vieren we de gedachtenis van Maria Magdalena. Elke katholiek heeft een heilige waarmee hij of zij zich identificeert. Voor mij is dat Maria Magdalena. Zij was aanwezig toen Christus stierf en mocht Hem na zijn verrijzenis het eerste zien. Haar verering is vooral in de 12e eeuw in de westerse kerk verbreid.
 
Vorig jaar bezocht ik in Saint-Maximin en Provence de basiliek die haar naam draagt. Haar crypte werd ontdekt in de middeleeuwen en haar schedel wordt daar tot op de dag van vandaag bewaard. Op die zomerse dag beleefde ik die onthutsende ervaring die de Schriften zo reëel en tastbaar maakt. De personen rondom Christus waren mensen van vlees en bloed. Zij hebben de Heer aanschouwd en trokken met Hem op. De tastbaarheid doet de tijd wegvallen. Zo ook in de mis waar het heilig misoffer present wordt gesteld en lichamelijk wordt als teken van Zijn offerbereidheid die tot in de hemel voortduurt. Het is wellicht deze omarming, boven de tijd verheven, die mij meer en meer raakt in het geloof. Maria Magdalena is voor mij daar een levende getuige van geweest en zij is het nog steeds.

Het kerkelijk ochtendgebed (lauden) van vandaag begint met deze hymne:

Maria Magdalena, vrouw,
aan Christus en zijn dienst getrouw,
die vriendschap van Hem zelf ontving
en hoorde tot zijn naaste kring.

Die Hij met macht en majesteit
van zeven duivelen heeft bevrijd,
zodat gij Hem met blijdschap dient
als een geneesheer en een vriend.

Uit diepe dankbaarheid waart gij
Hem op zijn tochten steeds nabij,
zijt mee naar Golgotha gegaan,
hebt aan de voet van ‘t kruis gestaan.

In liefde en smart met Hem vereend,
hebt gij zijn bittere dood beweend,
hebt Hem gezalfd vol zorgzaamheid
voor ‘t duister graf Hem toebereid.

Gij zijt met zalf naar ‘t graf gegaan
en zag Hem in de boomgaard staan
en stamelde: de hovenier,
en werd getroost: mijn Heer is hier.

O ster van Magdala, o vrouw,
gezegend om uw grote trouw,
wij eren u: met u tezaam
loven wij Christus’ lieve naam.

Maria Magdalena wordt vaak in de beeldende kunst afgebeeld als een vrouw met lange haren. Haren die haar bedekken. Ik heb ook door de jaren heel vele vrouwfiguren geaquarelleerd geïnspireerd op haar beeltenis en betekenis van boetvaardige vrouw.

 
Johannes omschrijft haar als zeer geliefde leerling van Jezus. We kunnen het ons voorstellen. Als zij Jezus wil aanraken na zijn verrijzenis zegt Hij: “Houd Mij niet vast want ik ben nog niet opgestegen naar de Vader.” Nu Hij opgestegen is mogen we Hem wel aanraken en vasthouden samen met Maria Magdalena en allen die in Hem geloven.
 
********
 
Paul van Dongen: Maria Magdalena, aquarel, 2011.

Paul van Dongen is geboren in 's-Hertogenbosch in 1958. Hij studeerde aan de Academie voor Beeldende Kunsten St. Joost te Breda van 1978 tot 1984. Hij woont en werkt in Tilburg. www.paulvandongen.com