ARTWAY:
OPENING EYES,
HEARTS & MINDS
Volg ons
Moderne kunst met christelijke thematiek
Moderne kunst met christelijke thema’s. Een theologische kunstbeschouwing
door Wessel Stoker
In moderne en hedendaagse kunst worden christelijke thema’s opnieuw verbeeld, zo laten Marlene Dumas, Marc Mulders, Graham Sutherland, Paul Thek en anderen zien. Deze kunstenaars zijn in staat om de sleets geraakte ‘christelijke’ kunst een vernieuwde beeldtaal te geven in rapport met onze tijd. Hoe ga je spiritueel met zulke kunst om? Over deze vernieuwde kunst met christelijke thema’s gaat mijn boek: God opnieuw verbeeld: een theologische kunstbeschouwing (Parthenon 2019). Op verzoek van ArtWay introduceer ik dit boek.
Kun je God wel verbeelden? Is de titel van mijn boek God opnieuw verbeeld niet een profanatie? Calvijn schreef in zijn Geneefse catechismus (1542) in verband met het Bijbelse beeldverbod dat we geen beelden mogen maken die God voorstellen. Beeldenverering moet worden afgewezen. Andere tradities binnen het christendom dan het protestantisme verbeelden God wel. Ze wijzen daarvoor op het Nieuwe Testament waar Jezus ‘beeld van God’ wordt genoemd (Kol. 1:15). Of op het woord van Jezus uit het Johannesevangelie: ‘Wie mij gezien heeft de Vader gezien’ (14:9). Al eeuwenlang verbeeldt men God als Christus zoals iconen van de oosterse kerk laten zien. Dat doet men in het besef dat Christus de zichtbare zijde is van God. In het westen heeft men God ook los van Christus proberen te verbeelden. Dat is eigenlijk onmogelijk omdat God (de Vader) immers onzichtbaar is. De westerse kunst is hierin dan ook vastgelopen. God opnieuw verbeeld laat zien dat bij Van Gogh maar ook in het abstracte werk van Ad Reinhardt een nieuwe weg wordt gevonden om God op indirecte wijze te verbeelden.
En Christus? De westerse christelijke traditie kent het Veronicadoek en de oosterse kerk het ‘Christusportret’, namelijk de Mandylion icoon. Beide gaan terug op de legende dat Christus zijn gelaat heeft afgewist in een doek. Zijn gezicht zou daarin blijvend zijn afgedrukt. Het is als een foto van een (overleden) dierbare. Deze traditie is opnieuw verbeeld door Georges Rouault en Alexej Jawlensky in de 20ste eeuw en door Marlene Dumas in de 21ste eeuw. Op de spannende vraag wat deze ‘portretten’ van Jezus beogen wordt in God opnieuw verbeeld een antwoord gezocht.
Naast Jezus als persoon zijn ook Jezus’ leven en daden eeuwenlang verbeeld. De verbeelding ervan behoort tot de voornaamste westerse kunst zoals die van Michelangelo, Masaccio en Rafaël. Maar overtuigt hun beeldtaal nog? Hedendaagse kunstenaars hebben met nieuwe kunstvormen en in een andere beeldtaal Jezus’ leven en dood verbeeld. Paul Thek gaf in een museum in Duisbrug een indrukwekkende Kerstinstallatie waarbij de deelnemer zelf deelgenoot werd van het Kerstgebeuren (Die Krippe (1973). Marc Mulders bekritiseerde in zijn doeken over Jezus’ kruisiging zoals Siena Vleeswand (1988) de traditionele verbeelding van de kruisiging.
En de verbeelding van de levensvernieuwing in heden en toekomst waar de apostel Paulus over spreekt? Het betreft dan het werk van de Heilige Geest. Alfred Manessier heeft dat abstract verbeeld in zijn glasraaminstallatie van 300 vierkante meter in een kerk in Abbeville (Noord-Frankrijk; 1988-1993). Via kleur en vorm communiceert hij de Paasboodschap in het licht van Pinksteren. De vooraanstaande Engelse kunstenaar Graham Sutherland heeft begin jaren ’60 de opgestane Christus uit het bijbelboek Openbaring, Christus in majesteit, opnieuw verbeeld. Sutherland zegt er zelf van dat het zijn worsteling was om de klassieke middeleeuwse voorstelling van Christus in Majesteit opnieuw voor de twintigste-eeuwse mens te verbeelden. Zijn tapijtwerk (22.76 x 11.58 m.) tooit de wand van de Coventry kathedraal. Het is imponerend om het met eigen ogen te zien. Een foto ervan kan dat niet overbrengen.
God opnieuw verbeeld geeft geen geschiedenis van hedendaagse kunst met christelijke thema’s maar is een theologische kunstbeschouwing. Kunst met christelijke thema’s staat ten dienste van de spiritualiteit van mensen binnen en buiten de kerk. Religieuze kunst kan functioneren in het gesprek met andere wereldgodsdiensten. Ik bespreek daarvoor een installatie van de Nederlandse kunstenaars Derk Thijs en Chris Brans. Kunst met christelijke thema’s kan ook functioneren als communicatie met God zoals de monnik Thomas Merton laat zien. Het kan kunst zijn die zich richt op herinnering of onderricht, maar ook protest- of diaconale kunst. Van dat laatste geeft Rosemberg Sandoval in zijn video-performance een imponerend voorbeeld. Hij maakt in een performance over straatkinderen geënt op het Jezusverhaal de toeschouwers tot deelnemers. Lefteris Olympios gebruikt het Veronica-motief in zijn protestkunst. Dank en lof is ook een belangrijke functie van kunst met christelijke thema’s. Van Gogh in zijn landschapschilderkunst en Henk Helmantel in zijn stillevens tonen de schoonheid van de schepping.
Het religieuze beeld omvat meer dan kunst. Het heeft ook een belangrijke functie in de volkscultuur. Ik beperk me tot westerse kunst met christelijke thema’s. Het gaat in God opnieuw verbeeld om God in de kunst. Wat draagt het kunstig (het esthetisch) aspect van een religieus schilderij, tapijtwerk, performance enz. bij aan de inhoud van het werk? Schoonheid is een belangrijke waarde in het christendom. De wereld zien we als een werk dat God uit plezier, ‘om niet’ schept. In Gods scheppingswerk zit een esthetisch moment. In God opnieuw verbeeld komt het esthetisch karakter van kunst met christelijke thema’s aan de orde. Dat geeft een werk iets extra’s. Wil een werk aanspreken, dan werkt de vorm ervan daaraan mee. Dat hoeft niet altijd een schone vorm te zijn. De kunstenaar schept de vorm die passend is bij het kunstwerk. De kruisiging beeldt Sutherland daarom niet ‘mooi’ af (Crucifixion 1946).
Kunst met christelijke thema’s is te vinden in kerken waar zij een onderdeel kan zijn van een liturgische viering. Zulke kunst hangt ook vaak in het museum, maar is zij dan alleen een esthetisch object? Om zulke kunst als religieuze kunst te laten functioneren, pleit ik ervoor dat het museum zijn tentoonstellingen zo inricht dat er ruimte wordt gegeven aan spirituele reacties van de bezoekers. God opnieuw verbeeld geeft voorbeelden van musea waar die mogelijkheid voor de bezoeker er is. Dat zijn die musea die beseffen dat we in een post-seculiere tijd leven waarin het dualisme tussen profaan en heilig is doorbroken.
*****
Naar aanleiding van Wessel Stoker, God opnieuw verbeeld: een theologische kunstbeschouwing, Parthenon: Almere 2019, 345 blz., 80 illustraties, € 29.90.
Meer:
28 maart 2024 / Rouault, Chagall, Arcabas en Jacques Maritain28 februari 2024 / Hoe kunst werkt
01 februari 2024 / Geometrie in de christelijke kunst
Geometrische verschijningsvormen doen ons meer begrijpen van een God, wiens ontwerp voor het heelal doortrokken is van subtiele onderliggende getalsverhoudingen.
Lees meer...13 oktober 2023 / Peter Howson – De uitputtingsslag
door Willem de Vink
Wie in de wereld van Peter Howson duikt, wordt door elkaar geschud, overweldigd en murw gebeukt door een bombardement aan gewelddadige beelden.
Lees meer...07 augustus 2023 / De kerk: partner in onze culturele ontwikkeling
door Grady van den Bosch
Op welke manier kan de kerk partner zijn in de culturele ontwikkeling van de Nederlander van nu?
Lees meer...12 juni 2023 / De Heilige Driehoek Biënnale in Oosterhout
TENTOONSTELLING: GELO0F
De Heilige Driehoek Biënnale in Oosterhout, 3 juni t/m 16 juli 2023
door Wessel Stoker
Lees meer...28 april 2023 / Jan Pieter Gootjes: KNOWN
veertig jaren tijd,
een dorstige druppel op eeuwig
doortocht.
vandaar en waarnaartoe
verlangen naar rust.
10 april 2023 / Jan Pieter Gootjes: KNOWN
veertig jaren tijd,
een dorstige druppel op eeuwig
doortocht.
vandaar en waarnaartoe
verlangen naar rust.
16 februari 2023 / Littekens. Bij Garden of Scars van Ibrahim Mahama
door Klaas Holwerda
Het is ronduit schokkend geconfronteerd te worden met de omvang van de Nederlandse rol in het slavernijverleden.
Lees meer...06 januari 2023 / Nigel Halliday: Het abstract expressionisme
Zou een kind dit ook kunnen maken? De schilders zelf namen hun werk heel serieus en gebruikten het om antwoorden te vinden op hun diepste vragen.
Lees meer...01 december 2022 / ArtWay nieuwsbrief 2022
Nieuwsbrief
en
Boekenlijst 2022
Lees meer...20 oktober 2022 / Kuyper, kunst, kerkbouw
Na drie eeuwen stilte over kunst op het theologische gereformeerde erf was daar opeens Abraham Kuyper, wiens grote verdienste het was dat hij de kunst opnieuw op de kaart zette.
Lees meer...06 september 2022 / Juliaan Lampens: Bedevaartskapel van Kerselare
door Koenraad De Wolf
Te midden van een zee van banale architectuur pleitte architect Lampens zijn hele leven voor een eerlijke en degelijke bouwkunst.
Lees meer...04 augustus 2022 / Woord in beeld in het werk van Roel Herfst
'Je moet ervoor zorgen dat de eerste reactie van de beschouwer niet het lezen van de tekst is, maar het geboeid zijn door de visuele ervaring van de totaliteit.'
Lees meer...01 juni 2022 / Magdalena Abakanowicz: The Unrecognised
In het Citadelpark in Poznan waar in 1945 Duitse en Russische soldaten een nietsontziende strijd hebben gevoerd, staan in de groene vlakte 112 verroeste sculpturen.
Lees meer...21 april 2022 / De kerk: partner in onze culturele ontwikkeling
door Grady van den Bosch
Op welke manier kan de kerk partner zijn in de culturele ontwikkeling van de Nederlander van nu?
Lees meer...08 april 2022 / Kruisweg van Pierre Servat
'Het hele lijdensverhaal laat ik afspelen in onze tijd. Een tijd die voor miljoenen mensen een lijdensweg op aarde is. Vele onschuldige mensen worden steeds opnieuw vermoord, gemarteld, gestenigd, de handen afgerukt.'
Lees meer...16 maart 2022 / De Bijbel is niet veilig
door Ned Bustard
De Bijbel is een boek over gewone mensen die naast geestelijk ook hebzuchtig, berooid, haatdragend, seksueel en egoïstisch zijn.
Lees meer...22 februari 2022 / Barmhartigheid in de kunst
door Marleen Hengelaar-Rookmaaker
Hier wordt de barmhartigheid gevierd, ook als die gepaard gaat met offervaardigheid en lijden.
Lees meer...07 januari 2022 / Kuyper, kunst, kerkbouw
door Marleen Hengelaar-Rookmaaker
Het was Abraham Kuypers grote verdienste dat hij de kunst opnieuw op de gereformeerde kaart zette.
Lees meer...09 december 2021 / Nieuwsbrief en boekenlijst 2021
Over het voortbestaan van ArtWay
Vanaf Pasen 2022 – precies twaalf jaar na de start van ArtWay – verschijnt de beeldmeditatie niet langer wekelijks, maar maandelijks.
Lees meer...03 november 2021 / Joseph Beuys: Een spirituele en Duitse kunstenaar
door Wessel Stoker
Beuys ontwerpt met behulp van redevoeringen, interviews, Aktionen, vitrines en environments een nieuwe maatschappijorde als een Gesamtkunstwerk.
Lees meer...06 oktober 2021 / Spel van Licht
Door
Ingrid de Zwart, predikant
en
Mayke van Veldhuizen, choreograaf en danser
Lees meer...24 augustus 2021 / Maria Magdalena – Kroongetuige, Zondaar, Feminist
Een boekbespreking door Wilma Wagenaar
De kunstwerken zeggen meer over de tijd waarin zij gemaakt zijn dan over Maria Magdalena zelf.
Lees meer...27 juli 2021 / De bijna honderdjarige Jentsje Popma
door Jan Henk Hamoen
Glaskunst als geloofsbelijdenis. De bijna honderdjarige Jentsje Popma: schilder, beeldhouwer, glazenier
Lees meer...30 juni 2021 / De zee van God die in de vensters staat
door Marco Batenburg
Ik wil onderzoeken welke betekenis beschilderde glasvensters in een kerkgebouw hebben.
Lees meer...13 mei 2021 / Ineke Ruiter: Tekentaal en rouw
Het maakt niet uit waar je geboren wordt, een kind gaat tekenen en maakt duidelijk wat hij of zij nodig heeft.
Lees meer...21 april 2021 / De kerk: partner in onze culturele ontwikkeling
door Grady van den Bosch
Op welke manier kan de kerk partner zijn in de culturele ontwikkeling van de Nederlander van nu?
Lees meer...23 maart 2021 / Vijftig jaar kunsttheologie: 1970 tot heden
door Victoria Emily Jones
Er is in de afgelopen halve eeuw, vooral in de laatste twintig jaar, enorme vooruitgang geboekt op het terrein van de kunsttheologie.
Lees meer...10 februari 2021 / Leendert Houtekamer, beeldhouwer (1956-2020)
door Adri Geelhoed
Er is een grote schoonheid in dit beeld van monumentale rust en diepe droefheid. Het beeld is niet alleen buitenkant, materie, het toont ook geest.
Lees meer...08 januari 2021 / Cornelis Rijnsdorp
door K. van der Zwaag
Anne Schipper ontrukte Rijnsdorp aan de vergetelheid door twee boeiende proefschriften aan hem te wijden.
Lees meer...11 december 2020 / Kerstnieuwsbrief 2020
Wat het Artway-platform zo mooi maakt is het wereldwijde bereik; dankzij onze meertaligheid. In alle landen van de aarde zijn er ArtWay-bezoekers.
Lees meer...27 oktober 2020 / Kunst in de kerk: een pastorale kans
door Mark Delrue
Drie vragen over de relatie tussen kunst en geloof: zijn kunst en Kerk bondgenoten, plaatsvervangers of elkaars tegenstrevers?
Lees meer...18 september 2020 / BOEKBESPREKING KUNST D.V.
door Gertjan Schutte
Kunst wordt te vaak nog gezien als een optie die ook weer overbodig is, in plaats van een onmisbaar onderdeel van het leven.
Lees meer...17 augustus 2020 / BOEKBESPREKING
Hoe andere culturen de Bijbel zien
Christian Weber, Wie andere Kulturen die Bibel sehen. Ein Praxisbuch mit 70 Kunstwerken aus 33 Ländern.
Lees meer...17 juli 2020 / Neocalvinisme en kunst IV
Lambert Zuidervaart: de betekenis van een kunstwerk is geen neutraal feit maar een meer of minder waardevolle bijdrage aan het floreren van mensen in de samenleving.
Lees meer...12 juni 2020 / Neocalvinisme en kunst III
Calvijn en kunst: zuivere visie of blinde vlek?
door Adrienne Dengerink Chaplin
Lees meer...14 mei 2020 / Neocalvinisme en kunst II
Hans Rookmaaker: De vrijheid van de kunstenaar
De Here spreekt ons aan als mondige mensen, die in vrijheid aan het werk kunnen en mogen gaan.
Lees meer...17 april 2020 / Neocalvinisme en kunst I
Interview (1992) door Pieter van Kampen met Calvin Seerveld, emeritus hoogleraar in de esthetica.
Dit is de eerste blog in een serie over neocalvinisme en kunst
Lees meer...25 maart 2020 / De Pietà
door Grady van den Bosch
De Pietà is intiem en tijdloos. Het is een close-up van de relatie tussen de moeder en haar dode kind, in oorsprong Maria en Jezus.
Lees meer...22 februari 2020 / De mythe over de kunstenaar
Onze cultuur is doortrokken van ideeën over kunstenaars. En dat roept de vraag op: wat voor invloed hebben die ideeën op ons handelen en leven als kunstenaar?
Lees meer...15 februari 2020 / Tussen figuratief, decoratief en abstract
Na de Tweede Wereldoorlog pakten kunstenaars vrijwel allemaal hun figuratieve stijl op van voor 1940. Maar de nieuwe abstracte kunst drong op. Wat betekende dit voor de kerkelijke kunst?
Lees meer...07 december 2019 / ArtWay Nieuwsbrief 2019
Steun ArtWay en ontvang het boek Kunst D.V. over calvinisme, neocalvinisme en kunst.
Lees meer...16 november 2019 / Laagvliegers, God en het alledaagse
door Ignace Schretlen
Misschien heeft Hij mij geleerd dat niets in het alledaagse vanzelfsprekend is.
Lees meer...23 september 2019 / Thijs Buit, schilder
Arie Slob: 'Ik durf wel te stellen dat Thijs Buit in kringen van gereformeerde calvinisten baanbrekend werk heeft verricht.'
Lees meer...04 september 2019 / Adhémar Vandroemme: De lijdende Christus
door Koos van Noppen
Ik kan deze beeltenis niet los zien van de context. In dit West-Vlaamse stadje en de ommelanden telt men de doden van de Eerste Wereldoorlog bij tienduizenden.
Lees meer...31 juli 2019 / De Biblebelt in het Catharijneconvent
door Ineke de Jong
De werken van de hedendaagse refokunstenaars vormen wat mij betreft het hart van de tentoonstelling. Zij vertalen de refobelevingswereld in beelden.
Lees meer...02 juli 2019 / QR-code van Paul Boer bij de Fundatie
Door deze unieke grafische afdruk te scannen wordt het kunstwerk zichtbaar. De code dient namelijk als een poort naar zijn kunstwerk, terwijl het kunstwerk op zijn beurt ook een poort is.
Lees meer...29 mei 2019 / Moderne kunst met christelijke thema’s
Wessel Stoker over zijn nieuwe boek
Kunst met christelijke thema’s staat ten dienste van de spiritualiteit van mensen binnen en buiten de kerk.
Lees meer...03 mei 2019 / Kunst als onderdeel van de theologiestudie
Niet alleen christelijke kunst is voor de theologieopleiding belangrijk. Ook wereldse kunst is belangrijk omdat je je als theoloog altijd verhoudt tot de samenleving waarin je je bevindt.
Lees meer...27 april 2019 / Het beeld na de beeldenstorm
door Jacolien Wubs
Er is zoiets als een vroege protestantse beeldcultuur. Na de Beeldenstorm en Reformatie werd gezocht naar nieuwe manieren om de kerkruimte in te richten en te verfraaien.
Lees meer...13 maart 2019 / Art Stations of the Cross
Eigentijdse KUNSTPELGRIMAGE in Amsterdam 6 maart - 22 april
Wij hopen dat u als een pelgrim op pad wilt gaan, op zoek naar medemenselijkheid en compassie, op zoek naar meer, naar meer liefde en meer God.
Lees meer...08 januari 2019 / Werk, Bid & Bewonder
De Mythe Voorbij: Over kunst en calvinisme in het Dordrechts Museum
door Lieke Wijnia
Lees meer...01 december 2018 / ArtWay nieuwsbrief
ArtWay heeft bijzondere plannen voor 2019!
Na Londen, Washington en New York is nu Amsterdam in beeld voor een toonaangevende kunsttentoonstelling met de titel Art Stations of the Cross.
Lees meer...11 oktober 2018 / The Turn Club
door Grady van den Bosch
Het is bijzonder inspirerend om kunstenaars van allerlei slag te ontmoeten, die net als jij idealen hebben voor een betere samenleving.
Lees meer...13 september 2018 / Kunstenaarsechtpaar Berry en Janny Brugman
door Jan van der Kolk
Om goed te kunnen werken, wilden ze met rust gelaten worden. Het gevoel van onafhankelijkheid gaf hun rust en vrijheid.
Lees meer...09 augustus 2018 / Portret Florence de Werquignoeul
door Koenraad De Wolf
Dit portret vertelt het (vergeten) verhaal van de Contrareformatie en de heropbloei van het kloosterleven in de Zuidelijk Nederlanden.
Lees meer...13 juli 2018 / Neo Rauch in Zwolle
door Marieke Herweijer
Juist door de confrontatie met de absurdistische kant van het leven intrigeert het werk van Neo Rauch.
Lees meer...17 mei 2018 / Toespraak van Herwi Rikhof
bij de presentatie van zijn nieuwe boek over de Cenakelkerk van de Heilig Landstichting
‘Ik heb deze kerk leren waarderen als een echte kerk.’
Lees meer...23 april 2018 / Lodewijk Schelfhout. Nederlands eerste kubist
door Lisette Almering-Strik
Het is lastig om Lodewijk Schelfhout te plaatsen binnen de Nederlandse kunsthistorie.
Lees meer...04 april 2018 / Blog van Rikko Voorberg
Blog over de kunst van het oefenen
'Nou,' zei hij, 'ga maar doen wat jij moet doen, daar valt vanzelf een vorm omheen.'
Lees meer...15 maart 2018 / Bijbelse vrouwen als aartsmoeders
door Wim Eikelboom
De Zwolse beeldhouwer Thijs Kwakernaak maakte tien houten beelden van vrouwen uit de Bijbel. Stuk voor stuk beelden met een sterk karakter.
Lees meer...23 februari 2018 / Creativiteit en kijken met het hart
door Gottfrid van Eck
Als we volwassen worden, zullen we hopelijk ontvankelijk blijven voor het wonder van het leven en ruimte blijven scheppen voor het niet-zichtbare.
Lees meer...30 januari 2018 / Adri Geelhoed over liturgische kleden
Liturgische kleden geven kleur aan het kerkelijk jaar en herinneren de kerkganger daaraan, net zoals de gezangen die gezongen worden.
Lees meer...01 januari 2018 / Recensie Oog in Oog van Kick Bras
door Marieke Herweijer
Kick Bras schrijft over meditatie, spiritualiteit en mystiek. In dit boek focust hij op de christelijke mystiek en hoe die terugkomt in de beeldende kunst.
Lees meer...06 december 2017 / ArtWay Nieuwsbrief December 2017
Wim Eikelboom, voorzitter van ArtWay, praat u bij over het reilen en zeilen van ArtWay in het afgelopen jaar.
Lees meer...14 november 2017 / Nieuwe maatschappelijke spiritualiteit in de kerk
Zoals in andere steden krijgt ook in Zwolle het kerkgebouw een andere betekenis. De oude kerk in het centrum is hier omgedoopt tot ‘Het Academiehuis, de Grote Kerk Zwolle’.
Lees meer...24 oktober 2017 / René van Tol over film Opstanding van het lichaam
De kunst van nu neigt naar het conceptuele. Deze neiging heeft tot gevolg dat de kunstenaars steeds meer het weerbarstige van de fysieke werkelijkheid gaan mijden.
Lees meer...04 oktober 2017 / Een beeldroman van Liesbeth Labeur
Dit boek laat de verwarring en de geloofsvragen zien van een slachtoffer van incest in een reformatorisch milieu, die het geheim van misbruik met zich meedraagt.
Lees meer...08 september 2017 / Janpeter Muilwijk over Om Mattia en zelfdoding
Dood. Deze tentoonstelling is er om Mattia, Julia Mattia. Haar naam betekent Jeugdig, Geschenk van God. Zij stierf op 1 oktober 2015 door zelfdoding na een intens leven van begaafdheid, liefde en ziekte.
Lees meer...23 augustus 2017 / Het goede, het ware en het schone
Goedheid, waarheid en schoonheid behoren tot Gods esthetische normen. Een christelijke benadering van kunst staat dus tegenover de postmoderne aanname dat er geen absolute waarden zijn.
Lees meer...04 juli 2017 / Fons Litjens: Een halve kerk voor Halfweg
Wie nu de kerk van Halfweg binnenkomt wordt overdonderd door een achterwand, die het zonlicht filtert en de ruimte vult met een warm en geel licht. Het hele raam is gevuld met mensen.
Lees meer...24 juni 2017 / Heilige beelden en gehoorzame ogen
Stil worden bij een beeld van Christus herinnert mij eraan wiens beelddrager ik ben. Dit neem ik mee gedurende de dag als andere beelden mij iets anders proberen te vertellen.
Lees meer...02 juni 2017 / Pelgrimeren in Groningen
Onlangs is de Stichting Pelgrimeren In Groningen van start gegaan met 2300 km pelgrimsroutes in de provincie Groningen. Alle middeleeuwse kerken en oude kloosterterreinen zijn in de routes opgenomen.
Lees meer...04 april 2017 / MMC Schobbe in de W. de Zwijgerkerk, Amsterdam
Kunst in dienst van de kerk, de kerk in dienst van de kunst
door Marleen Hengelaar-Rookmaaker
Lees meer...07 maart 2017 / Maatschappelijk betrokken kunst
Een discussieopener door Adrienne Dengerink Chaplin
Sommige kunstenaars hebben vanwege hun groeiende ontevredenheid met de kunstwereld de overstap gemaakt naar de geëngageerde kunst.
Lees meer...01 februari 2017 / De zeven werken van barmhartigheid
Het jaar van barmhartigheid is alweer voorbij, maar het is en blijft een belangrijk thema. Hoe dachten onze middeleeuwse voorouders hierover? Dit veelluik van de Meester van Alkmaar laat het ons zien.
Lees meer...03 januari 2017 / Aniko Ouweneel over christelijke kunst
De kunstenaar daagt ons uit en moedigt ons aan om te zoeken naar de bron van onze adem, van wat ons leven de moeite waard maakt en van ons verlangen naar een verlossende harmonie.
Lees meer...09 december 2016 / Nieuwsbrief ArtWay december 2016
Like an imitation of a good thing past, these days of darkness surely will not last. Jesus was here and he is coming again, to lead us to the festival of friends.
Lees meer...01 november 2016 / Ally Gordon over religie in de hedendaagse kunst
Laten we een wandeling maken langs een paar musea in Londen. Tijdens deze wandeling wil ik de plaats van religie in de hedendaagse kunst overdenken.
Lees meer...30 september 2016 / Janna Beek over kunst in psychotherapie
Stel u voor dat u naar een schilderij of beeldhouwwerk kijkt. Dit werk roept ‘iets’ in u op. ‘Iets’ in uw binnenwereld, waar u zich nog niet bewust van bent, is geraakt. ‘Iets’ dat wacht op herkenning.
Lees meer...01 september 2016 / H.R. Rookmaaker: Spreekt kunst vanzelf?
Kunst is noch slechts een middel tot een doel, noch een religie, noch een activiteit voor een klein groepje uitverkorenen, noch een puur wereldse bezigheid. Geen van deze opvattingen over kunst doet recht aan de creativiteit waarmee God de mens heeft uitgerust.
Lees meer...29 juli 2016 / Joost de Wal over Verspijkerd en verzaagd
Veel heiligen- en devotiebeelden, vaak van gips, werden door de pastoors aan de straat gezet. En vervolgens…, vervolgens vinden we ze terug in de hedendaagse kunst. Wat doen ze daar? Betekenen ze nog iets?
Lees meer...30 juni 2016 / Wessel Stoker over hedendaagse religieuze kunst
Mijn vraag bij de prachtige tentoonstelling The Problem of God is of de curator Isabelle Malz in de catalogus aan de kijker wel een adequate uitleg geeft van kunst als religieuze kunst.
Lees meer...09 juni 2016 / Betty Spackman: Depressie en creativiteit
Als je een ronde pin bent en je een vierkante pin moet worden om in de hokjes van de samenleving te passen, is dat op z'n zachtst gezegd pijnlijk.
Lees meer...19 mei 2016 / Johannes Wickert klaagt inhumaan asielbeleid aan
Johannes Wickert is een van de zeldzame hedendaagse kunstenaars die een maatschappijkritische rol opneemt. En niet alleen in zijn schilderijen.
Lees meer...27 april 2016 / Marleen Hengelaar: Het onvervangbare beeld
Het beeld speelt een geheel eigen, onvervangbare rol in het leven van een mens. We kunnen het beeld als goede gave van God op een positieve en opbouwende manier in ons leven inzetten.
Lees meer...06 april 2016 / Reinier Sonneveld over linksige kitsch
Die handen van alle leeftijden en kleuren, die bloemen daardoorheen, en dan die wonderlijke kleurbewerking. Het is allemaal reuzesympathiek, maar ja, dat maakt iets nog geen kunst.
Lees meer...12 maart 2016 / Ned Bustard: De Bijbel is niet veilig
De Bijbel is een boek over gewone mensen die niet alleen geestelijke wezens zijn, maar ook hebzuchtig, berooid, haatdragend, hoopvol, egoïstisch en seksueel.
Lees meer...24 februari 2016 / Wilma Wagenaar: Joost Zwagerman en Marc Mulders
Zwagerman schildert een zuigend zwart universum, in de steek gelaten door een onverschillige, liefdeloze god. Ten langen leste wendt hij zich af van religie en wijdt zich aan de kunst.
Lees meer...11 februari 2016 / Robb Ludwick: Opnieuw leren kijken
Het is een gave van Abigail Tulis om ongewone combinaties heel gewoon te laten lijken, zodat de kijker uitgenodigd en misschien uitgedaagd wordt om opnieuw te leren kijken.
Lees meer...26 januari 2016 / Timon Ramaker: Kunst is broodnodig
14 januari 2016 / Kunst als onderdeel van de theologiestudie
Niet alleen christelijke kunst is voor de theologieopleiding belangrijk. Ook wereldse kunst is belangrijk omdat je je als theoloog altijd verhoudt tot de samenleving waarin je je bevindt.
Lees meer...