Julien Holtrigter & Jaap Min

Gedicht: Julien Holtrigter: Bergrede

Beeld: Jaap Min: Bergrede

Julien Holtrigter

Bergrede

Als een lopend vuur ging het rond: hij is hier!
Het dorp liep uit om de Meester te horen.

Van heinde en ver kwamen mensen, grenzen
telden niet meer, velen met zorgen, doodmoe.

De dag liep ten einde. Onder de hemel
schoolden we samen, we leerden van Hem.

Hij vond ons waardig, het zout van de aarde
noemde Hij ons, wie het goede doet, zal het goede

ontmoeten, wacht niet op anderen, begin en bemin.
Zijn helende handen lichtten op in het duister,

zijn woorden gaven ons moed. Onze harten
brandden in ons toen we huiswaarts keerden.

***

Toelichting door Julien Holtrigter

Toen ik in 2013 een maand in het Roland Holsthuis te Bergen NH verbleef om er aan een nieuwe dichtbundel te werken, verzeilde ik tijdens de jaarlijkse kunstroute in het huis annex atelier van de Bergense expressionist Jaap Min (1914 – 1987), bewoond door een van zijn dochters. Jaap Min was een oom van Neeltje Maria Min met wie ik daar bij toeval ook kennismaakte. Het daar tentoongestelde werk maakte een diepe indruk op me, vooral zijn expressieve, religieuze schilderijen.

In 2016 kon ik in de Arnhemse Walburgiskerk exposeren. Ik vroeg de erven Min of zij werken van hun vader aan de expositie wilden toevoegen. Omdat mijn werk niet kan tippen aan het zijne verwachtte ik een negatief antwoord, maar ze stemden toe. Ik vermoed dat mijn enthousiasme de doorslag gaf.

Het werk van Jaap Min kreeg tijdens zijn leven niet die belangstelling die het verdiende. De aandacht ging in die jaren naar de Cobraschilders. Maar zijn werk ondervindt hernieuwde belangstelling, o.a. recent bij een overzicht van zijn landschappen en stillevens in Museum Belvedere te Heerenveen. Zijn monumentale werk is in meerdere kerken en gebouwen te zien.

Mins religieuze werk vind ik zijn beste. Op mijn verzoek hoorde ‘Bergrede’, 1960 – olieverf op doek – 100 X 120 cm, er in de Walburgiskerk bij, tot mijn grote vreugde. Het is een donker, mysterieus schilderij. Uit het duister springen de vertellende handen van Christus in het licht. Op de voorgrond valt ook licht op een mand, een paar broden en een schaal met vissen. Links is een moeder met kind te ontwaren. Zij zijn geschilderd in een prachtig donkerrood waarvan ik lang stil werd. Van de andere luisteraars naar de bergrede is niet meer dan silhouetten te zien die donker afsteken tegen de avondhemel. Het geheel baadt in een zeer spaarzaam mystiek licht (zoals ik dat eens in de kathedraal van Chartres had ondergaan). Mins werk inspireert mij tot op de dag van vandaag. Het is tegelijk aards en spiritueel.

***

Jaap Min: Bergrede, 100 x 120 cm, olieverf op doek, 1960. Particuliere collectie.

Julien Holtrigter: ‘Bergrede’.

Julien Holtrigter (Hilversum 1946) is tekenleraar in ruste, dichter en schilder. Zijn schildernaam is Henk van Loenen. Hij publiceerde zes dichtbundels. In februari verschijnt zijn nieuwe bundel, De sprong van de vis, bij uitgeverij De Harmonie. In zijn beeldend werk staat de mensfiguur centraal. Voor een deel kiest hij bijbelse thema ‘s. Sinds 2016 exposeert hij voornamelijk kruiswegstaties in kerken. www.henkvanloenen.nl

Jaap Min (1914 – 1987) werd op 16 september 1914 geboren in Bergen (NH). Hier woonde en werkte hij zijn hele leven, met uitzondering van zijn studiejaren aan de Rijksacademie Amsterdam. Hij kreeg lessen bij prof. J. Jurres (tekenen), prof. W.H. van den Berg (schilderen) en Heinrich Campendonck (monumentale technieken). Voor een aanzienlijk aantal kerken, scholen en openbare gebouwen zal hij later fresco’s, glas-in -loodramen en kruiswegstaties maken. Al in 1948 exposeert hij op de Biënnale van Venetië. De Jan van Eyckacademie nodigt hem in 1955 uit voor een hoogleraarschap, een taak die hij 6 jaar vervult. Belangrijke eenmanstentoonstellingen volgen; het Aartsbisschoppelijk Museum in Utrecht in 1964, galerie Nouvelles Images in Den Haag in 1966, kasteel Radboud in Medemblik in 1970; in 1985 wordt een tentoonstelling in drievoud gehouden in Bergen en Warmenhuizen. In Museum Belvédère in Heerenveen vond in 2019 een eerste grote overzichtstentoonstelling van zijn werk plaats. Zijn diepe betrokkenheid bij de mensen om hem heen komt in veel gestalten en portretten tot uiting. Maar Min was geen man voor de publiciteit. Het liefst werkte hij in de beslotenheid van zijn atelier of in de stilte van het landschap. Zijn vrije werk komt voort uit het Bergense expressionisme, maar ontwikkelde zich in een sterk persoonlijke richting. (Bron: jaapmin.nl)

***

Voor de bespreking van een schilderij van Henk van Loenen, klik hier

---