Janpeter Muilwijk over Om Mattia en zelfdoding
Om Mattia
door Janpeter Muilwijk
Over de schilderijententoonstelling ‘Om Mattia en de Anderen, Zelfdoding, Compassie, En verder’ van Janpeter Muilwijk en Katja Bosch van 10 september – 12 november 2017 in de Domkerk te Utrecht.
Dood. Deze tentoonstelling is er om Mattia, Julia Mattia. Haar naam betekent Jeugdig, Geschenk van God. Zij stierf op 1 oktober 2015 door zelfdoding na een intens leven van begaafdheid, liefde en ziekte. De stemmen die haar tergden sloegen toe op een moment in haar leven dat zij krachtig leek. Zij was net 26 jaar oud. Haar dood, de zelfdoding van een kind, of van een naaste, doet het eigen bestaan op zijn grondvesten wankelen.
Kunst. Ik nam een sabbatical. Kan ik nog wel kunst maken, en als ik dat toch ga doen, mag het dan over onze verloren dochter gaan? In die afgezonderde tijd kwam er ruimte. Het verbeelden biedt mogelijkheden om dingen te zeggen die niet in woorden te vatten zijn. Ik begon kleine schilderijen te maken over het kind ons gegeven met als thema ‘Blessed by a child’. Ben je nog steeds gezegend met een gestorven kind? Een volgend schilderij, ‘Mijn eerste versluiering’, gist naar haar nieuwe staat. Hoe zit het met de ziel? Het schilderen werkte helend.
Janpeter Muilwijk: Mijn eerste versluiering
Groter. De psycholoog Rens Hendriks had ons al ruim voor Mattia's dood duidelijk gemaakt dat het leven meer dimensies kent. Dimensies die ons beperkte en lineair beleefde bestaan van geboorte naar dood ver overstijgen. Nu kwamen ook anderen heldere dromen en inzichten brengen die dat bevestigden. Het werd mij duidelijk dat ik altijd maar een stukje van het veel grotere geheel had gezien.
Spiegel. Katja was nog niet teruggekeerd naar haar drukke baan. Zij was kort voor Mattia's dood weer gaan schilderen. Nu had zij tijd om dit schilderen in te zetten om haar gedachten en gevoelens te ordenen. De schilderijen tonen je iets wat je tevoren niet kunt bedenken. Ze werken als een spiegel voor de ziel. Ze laten zien hoe het met je gesteld is. Ze zijn constructief, zelfs als een werk destructief geschilderd lijkt. De tunnel van dood, het zuigende gat en het toch weten van licht zijn onderwerpen die zich bij Katja aandienden. In haar laatste schilderijen heeft zij de verf nog donkerder gemaakt en nog zwaarder aangezet. Het leek of zij daar toen pas de ruimte voor kreeg. Het werden emotionele schilderijen die tegelijkertijd beheerst zijn. Donker, maar niet hermetisch – er gloort altijd licht. Het zware doek is neergelaten, maar het licht erachter is blijven branden.
Katja Bosch: Zonder titel 6
Schuld. Een niet-religieuze vriendin wees mij op het christelijke dogma van de vergeving van zonden. Het gaf ruimte. Dat ik heb gefaald als vader, dat ik mijn dochter niet voor deze daad heb kunnen behoeden, wordt mij niet aangerekend. Onvoorwaardelijke genade. Zo bezien geldt die opluchting iedereen, ook mij en mijn dochter. Het overstijgt de vage hoop. Gaandeweg werd het een zekerheid dat het goed is met Mattia, dat haar ziel de kalmte heeft die zij in haar leven niet had. Een zekerheid dat de heldere dromen en inzichten van anderen en mijzelf de ultieme werkelijkheid laten zien.
Gelaagd. Met ‘Mijn eerste versluiering’ had ik nog niet genoeg geschilderd over die andere dimensie. Ik besloot om zeven ‘Versluieringen’ te maken, die allemaal andere aspecten van mijn beeld van Mattia vertolken. Het bood troost om iets moois te maken en het kant van de jurken minutieus te schilderen. Maar ook het verdriet bleef, soms maar even en bij tijden allesoverheersend. Ik leerde het verdriet te accepteren, me ermee te verbinden en het kalmeerde om te weten dat wij altijd verbonden zullen blijven. Met het toestaan van deze diepe emotie kwam er ook ruimte voor diepere gelaagdheid in andere emoties. Groot verdriet kan tegelijk bestaan met groot geluk en een intense beleving van het leven. Ook over verdriet, het lijden als onderdeel van het aardse leven, moest ik schilderijen maken. Diepe, donkere schilderijen van het dode lichaam op de aarde, steeds verder weggeschilderd tot er een zwarte vlakte overblijft. En die verruimen met passiebloemen en de oneindige sterrenhemel vanuit het vertrouwen dat dit niet het einde is.
Sprong. Om werken voor deze tentoonstelling te schilderen, verbleven we een tijd in Ierland. Op de eerste ochtend daar werd ik wakker met de titel ‘Der Tod und das Mädchen’ in mijn hoofd. Een schilderij van een meisje dat over een graf heen springt. Ik maakte het in 1997 toen ik met Mattia naar de begrafenis van mijn grootvader was geweest. Een groot contrast: een oude, gestorven man en een springlevend meisje. Nu maakte ik een tweeluik met dezelfde titel. De situatie leek nu zo anders, maar door alles wat in de afgelopen twee jaren duidelijk is geworden, is dit nieuwe beeld toch naar dat oude beeld terug gekanteld: een springlevende ziel, die de stap over de dood gemakkelijk kan maken.
Janpeter Muilwijk: Das Mädchen
Bij elk schilderij is er het bewustzijn dat dit slechts beperkte menselijke beelden zijn die een onzegbare en onafbeeldbare werkelijkheid proberen te raken. Een werkelijkheid die alle verbeelding te boven gaat: het weten dat wij deel uitmaken van God.
Dank. Wij willen de Domkerk bedanken voor de moed om ons te stimuleren een tentoonstelling over dit onderwerp te maken en voor de vrijheid die wij kregen om haar te realiseren. Deze sacrale ruimte, waar al eeuwen over de grote vraagstukken van leven en dood en de plaats van God daarin wordt nagedacht, is de juiste plaats om deze beelden te tonen en deze ervaringen te delen.
Citaat. ‘Het eigenlijke leeft in het binnenste van de ziel,’ Meester Eckhart (1260–1328). Ja, laag voor laag afpellen, daaronder zakken en telkens verder, telkens dieper. Daar wil ik zijn. In het binnenste van mijn ziel. Want daar weet ik mij opgenomen en omvat door God. Zo intiem dat daarvoor geen andere plek is. Hier leeft het eigenlijke. Hier leef ik, zoals ik ten diepste ben. En hier leeft God. Niet als twee onderscheidenheden, God en ik, maar als een en dezelfde. Als oorsprong. Als doel.
En het lééft, het eigenlijke leeft! Het ís niet alleen, het ligt niet, het staat niet – het leeft. Het tintelt en bruist, het straalt en het popelt, het wil groeien en zich ontwikkelen. Toe maar, groei maar. Word maar groter. Vul mijn ziel, doorstraal alle lagen van mijn wezen totdat je aan de buitenkant zichtbaar wordt. Straal vanuit mijn binnenste, door alle lagen heen, naar buiten en verlicht de wereld om mij heen. Alles, alles wordt gevat in dat prachtige gouden licht. Opgenomen en doordrongen. En daardoor Eén.
Uit: Marga Haas: God en ik wij zijn één, veertig dagen met Meester Eckhart, 2015.
*******
Afbeeldingen:
1. Janpeter Muilwijk, Mijn eerste versluiering, 2016, olieverf op linnen, 75 x 55 cm.
2. Katja Bosch, Zonder titel 6, 2017, acryl op doek, 50 x 50 cm.
3. Janpeter Muilwijk, Das Mädchen, 2017, olieverf op linnen, 150 x 100 cm. (bovendeel tweeluik)
Uit het persbericht: Na het overlijden van hun dochter Mattia zijn Katja Bosch en Janpeter Muilwijk schilderijen gaan maken over het gat dat haar zelfdoding in hun leven sloeg. In dezelfde tijd overkwam hen de troost van het weten van de onvergankelijkheid van haar ziel. In abstracte schilderijen (Katja Bosch) en in de serie ‘mijn versluiering’ (Janpeter Muilwijk) tasten zij dit af. Met deze beelden en in woorden en muziek willen zij die ervaringen delen.
Dit project is er niet alleen ‘Om Mattia’, het geldt ook ‘de Anderen’. Dat zijn de andere suicidanten en hun nabestaanden. Familie en vrienden blijven na een zelfdoding vaak met schuldgevoelens of wrok worstelen. Ook bij Muilwijk en Bosch deed de zelfdoding van hun kind, het doel en de zin van hun eigen bestaan op zijn grondvesten wankelen. Mattia’s grote kwetsbaarheid, haar psychisch lijden, werd voor hen inzichtelijker door alles wat zij in de jaren van haar ziekte had opgeschreven. De dapperheid waarmee zij dat had doorstaan bracht begrip voor haar daad. Dit lijden had haar uitgeput. Zij kon haar liefde groots geven en was blij om die van anderen te ontvangen. Toch zag zij geen andere dan deze uitweg. Dit eenzame lijden is de overeenkomst met de anderen die hun leven zelf beëindigen. Ook zij zagen geen andere mogelijkheid dan dit te doen, terwijl de mensen om hen heen dit vaak wel denken te weten.
De steun die Muilwijk en Bosch na de dood van Mattia hebben ervaren en het maken van kunst brachten hen in een nieuwe modus. De dromen, beelden en signalen die zij kregen namen zij serieus. Ook andere mensen, vanuit allerlei achtergronden, brachten die naar hen toe. Langzaamaan kantelde hun lineaire perceptie van het aardse leven. Zo kwamen zij, naast het grote gemis van hun dochter, gaandeweg bij het weten van onze kern, ons onvergankelijke Zijn.
In de tentoonstelling is een ‘Gedenkwerk’ opgenomen waar lotgenoten de naam en hun verbondenheid met hun aan zelfdoding verloren verwante kunnen onderbrengen in een door een drieluik omarmd gouden vlak.
Bij de tentoonstelling verschijnt een boekje. Bladmuziek en cd ‘For Mattia’ zijn verkrijgbaar. Voor meer informatie: www.ommattia.nl,ommattiaendeanderen@gmail.com.
Openingstijden en adres: www.domkerk.nl
De tentoonstelling is gemaakt in samenspraak met kunsthistoricus Liesbeth de Jong, lid van de tentoonstellingscommissie van de Domkerk.
Meer:
28 maart 2024 / Rouault, Chagall, Arcabas en Jacques Maritain28 februari 2024 / Hoe kunst werkt
01 februari 2024 / Geometrie in de christelijke kunst
Geometrische verschijningsvormen doen ons meer begrijpen van een God, wiens ontwerp voor het heelal doortrokken is van subtiele onderliggende getalsverhoudingen.
Lees meer...13 oktober 2023 / Peter Howson – De uitputtingsslag
door Willem de Vink
Wie in de wereld van Peter Howson duikt, wordt door elkaar geschud, overweldigd en murw gebeukt door een bombardement aan gewelddadige beelden.
Lees meer...07 augustus 2023 / De kerk: partner in onze culturele ontwikkeling
door Grady van den Bosch
Op welke manier kan de kerk partner zijn in de culturele ontwikkeling van de Nederlander van nu?
Lees meer...12 juni 2023 / De Heilige Driehoek Biënnale in Oosterhout
TENTOONSTELLING: GELO0F
De Heilige Driehoek Biënnale in Oosterhout, 3 juni t/m 16 juli 2023
door Wessel Stoker
Lees meer...28 april 2023 / Jan Pieter Gootjes: KNOWN
veertig jaren tijd,
een dorstige druppel op eeuwig
doortocht.
vandaar en waarnaartoe
verlangen naar rust.
10 april 2023 / Jan Pieter Gootjes: KNOWN
veertig jaren tijd,
een dorstige druppel op eeuwig
doortocht.
vandaar en waarnaartoe
verlangen naar rust.
16 februari 2023 / Littekens. Bij Garden of Scars van Ibrahim Mahama
door Klaas Holwerda
Het is ronduit schokkend geconfronteerd te worden met de omvang van de Nederlandse rol in het slavernijverleden.
Lees meer...06 januari 2023 / Nigel Halliday: Het abstract expressionisme
Zou een kind dit ook kunnen maken? De schilders zelf namen hun werk heel serieus en gebruikten het om antwoorden te vinden op hun diepste vragen.
Lees meer...01 december 2022 / ArtWay nieuwsbrief 2022
Nieuwsbrief
en
Boekenlijst 2022
Lees meer...20 oktober 2022 / Kuyper, kunst, kerkbouw
Na drie eeuwen stilte over kunst op het theologische gereformeerde erf was daar opeens Abraham Kuyper, wiens grote verdienste het was dat hij de kunst opnieuw op de kaart zette.
Lees meer...06 september 2022 / Juliaan Lampens: Bedevaartskapel van Kerselare
door Koenraad De Wolf
Te midden van een zee van banale architectuur pleitte architect Lampens zijn hele leven voor een eerlijke en degelijke bouwkunst.
Lees meer...04 augustus 2022 / Woord in beeld in het werk van Roel Herfst
'Je moet ervoor zorgen dat de eerste reactie van de beschouwer niet het lezen van de tekst is, maar het geboeid zijn door de visuele ervaring van de totaliteit.'
Lees meer...01 juni 2022 / Magdalena Abakanowicz: The Unrecognised
In het Citadelpark in Poznan waar in 1945 Duitse en Russische soldaten een nietsontziende strijd hebben gevoerd, staan in de groene vlakte 112 verroeste sculpturen.
Lees meer...21 april 2022 / De kerk: partner in onze culturele ontwikkeling
door Grady van den Bosch
Op welke manier kan de kerk partner zijn in de culturele ontwikkeling van de Nederlander van nu?
Lees meer...08 april 2022 / Kruisweg van Pierre Servat
'Het hele lijdensverhaal laat ik afspelen in onze tijd. Een tijd die voor miljoenen mensen een lijdensweg op aarde is. Vele onschuldige mensen worden steeds opnieuw vermoord, gemarteld, gestenigd, de handen afgerukt.'
Lees meer...16 maart 2022 / De Bijbel is niet veilig
door Ned Bustard
De Bijbel is een boek over gewone mensen die naast geestelijk ook hebzuchtig, berooid, haatdragend, seksueel en egoïstisch zijn.
Lees meer...22 februari 2022 / Barmhartigheid in de kunst
door Marleen Hengelaar-Rookmaaker
Hier wordt de barmhartigheid gevierd, ook als die gepaard gaat met offervaardigheid en lijden.
Lees meer...07 januari 2022 / Kuyper, kunst, kerkbouw
door Marleen Hengelaar-Rookmaaker
Het was Abraham Kuypers grote verdienste dat hij de kunst opnieuw op de gereformeerde kaart zette.
Lees meer...09 december 2021 / Nieuwsbrief en boekenlijst 2021
Over het voortbestaan van ArtWay
Vanaf Pasen 2022 – precies twaalf jaar na de start van ArtWay – verschijnt de beeldmeditatie niet langer wekelijks, maar maandelijks.
Lees meer...03 november 2021 / Joseph Beuys: Een spirituele en Duitse kunstenaar
door Wessel Stoker
Beuys ontwerpt met behulp van redevoeringen, interviews, Aktionen, vitrines en environments een nieuwe maatschappijorde als een Gesamtkunstwerk.
Lees meer...06 oktober 2021 / Spel van Licht
Door
Ingrid de Zwart, predikant
en
Mayke van Veldhuizen, choreograaf en danser
Lees meer...24 augustus 2021 / Maria Magdalena – Kroongetuige, Zondaar, Feminist
Een boekbespreking door Wilma Wagenaar
De kunstwerken zeggen meer over de tijd waarin zij gemaakt zijn dan over Maria Magdalena zelf.
Lees meer...27 juli 2021 / De bijna honderdjarige Jentsje Popma
door Jan Henk Hamoen
Glaskunst als geloofsbelijdenis. De bijna honderdjarige Jentsje Popma: schilder, beeldhouwer, glazenier
Lees meer...30 juni 2021 / De zee van God die in de vensters staat
door Marco Batenburg
Ik wil onderzoeken welke betekenis beschilderde glasvensters in een kerkgebouw hebben.
Lees meer...13 mei 2021 / Ineke Ruiter: Tekentaal en rouw
Het maakt niet uit waar je geboren wordt, een kind gaat tekenen en maakt duidelijk wat hij of zij nodig heeft.
Lees meer...21 april 2021 / De kerk: partner in onze culturele ontwikkeling
door Grady van den Bosch
Op welke manier kan de kerk partner zijn in de culturele ontwikkeling van de Nederlander van nu?
Lees meer...23 maart 2021 / Vijftig jaar kunsttheologie: 1970 tot heden
door Victoria Emily Jones
Er is in de afgelopen halve eeuw, vooral in de laatste twintig jaar, enorme vooruitgang geboekt op het terrein van de kunsttheologie.
Lees meer...10 februari 2021 / Leendert Houtekamer, beeldhouwer (1956-2020)
door Adri Geelhoed
Er is een grote schoonheid in dit beeld van monumentale rust en diepe droefheid. Het beeld is niet alleen buitenkant, materie, het toont ook geest.
Lees meer...08 januari 2021 / Cornelis Rijnsdorp
door K. van der Zwaag
Anne Schipper ontrukte Rijnsdorp aan de vergetelheid door twee boeiende proefschriften aan hem te wijden.
Lees meer...11 december 2020 / Kerstnieuwsbrief 2020
Wat het Artway-platform zo mooi maakt is het wereldwijde bereik; dankzij onze meertaligheid. In alle landen van de aarde zijn er ArtWay-bezoekers.
Lees meer...27 oktober 2020 / Kunst in de kerk: een pastorale kans
door Mark Delrue
Drie vragen over de relatie tussen kunst en geloof: zijn kunst en Kerk bondgenoten, plaatsvervangers of elkaars tegenstrevers?
Lees meer...18 september 2020 / BOEKBESPREKING KUNST D.V.
door Gertjan Schutte
Kunst wordt te vaak nog gezien als een optie die ook weer overbodig is, in plaats van een onmisbaar onderdeel van het leven.
Lees meer...17 augustus 2020 / BOEKBESPREKING
Hoe andere culturen de Bijbel zien
Christian Weber, Wie andere Kulturen die Bibel sehen. Ein Praxisbuch mit 70 Kunstwerken aus 33 Ländern.
Lees meer...17 juli 2020 / Neocalvinisme en kunst IV
Lambert Zuidervaart: de betekenis van een kunstwerk is geen neutraal feit maar een meer of minder waardevolle bijdrage aan het floreren van mensen in de samenleving.
Lees meer...12 juni 2020 / Neocalvinisme en kunst III
Calvijn en kunst: zuivere visie of blinde vlek?
door Adrienne Dengerink Chaplin
Lees meer...14 mei 2020 / Neocalvinisme en kunst II
Hans Rookmaaker: De vrijheid van de kunstenaar
De Here spreekt ons aan als mondige mensen, die in vrijheid aan het werk kunnen en mogen gaan.
Lees meer...17 april 2020 / Neocalvinisme en kunst I
Interview (1992) door Pieter van Kampen met Calvin Seerveld, emeritus hoogleraar in de esthetica.
Dit is de eerste blog in een serie over neocalvinisme en kunst
Lees meer...25 maart 2020 / De Pietà
door Grady van den Bosch
De Pietà is intiem en tijdloos. Het is een close-up van de relatie tussen de moeder en haar dode kind, in oorsprong Maria en Jezus.
Lees meer...22 februari 2020 / De mythe over de kunstenaar
Onze cultuur is doortrokken van ideeën over kunstenaars. En dat roept de vraag op: wat voor invloed hebben die ideeën op ons handelen en leven als kunstenaar?
Lees meer...15 februari 2020 / Tussen figuratief, decoratief en abstract
Na de Tweede Wereldoorlog pakten kunstenaars vrijwel allemaal hun figuratieve stijl op van voor 1940. Maar de nieuwe abstracte kunst drong op. Wat betekende dit voor de kerkelijke kunst?
Lees meer...07 december 2019 / ArtWay Nieuwsbrief 2019
Steun ArtWay en ontvang het boek Kunst D.V. over calvinisme, neocalvinisme en kunst.
Lees meer...16 november 2019 / Laagvliegers, God en het alledaagse
door Ignace Schretlen
Misschien heeft Hij mij geleerd dat niets in het alledaagse vanzelfsprekend is.
Lees meer...23 september 2019 / Thijs Buit, schilder
Arie Slob: 'Ik durf wel te stellen dat Thijs Buit in kringen van gereformeerde calvinisten baanbrekend werk heeft verricht.'
Lees meer...04 september 2019 / Adhémar Vandroemme: De lijdende Christus
door Koos van Noppen
Ik kan deze beeltenis niet los zien van de context. In dit West-Vlaamse stadje en de ommelanden telt men de doden van de Eerste Wereldoorlog bij tienduizenden.
Lees meer...31 juli 2019 / De Biblebelt in het Catharijneconvent
door Ineke de Jong
De werken van de hedendaagse refokunstenaars vormen wat mij betreft het hart van de tentoonstelling. Zij vertalen de refobelevingswereld in beelden.
Lees meer...02 juli 2019 / QR-code van Paul Boer bij de Fundatie
Door deze unieke grafische afdruk te scannen wordt het kunstwerk zichtbaar. De code dient namelijk als een poort naar zijn kunstwerk, terwijl het kunstwerk op zijn beurt ook een poort is.
Lees meer...08 juni 2019 / Moderne kunst met christelijke thematiek
Wessel Stoker over zijn nieuwe boek
Kunst met christelijke thema’s staat ten dienste van de spiritualiteit van mensen binnen en buiten de kerk.
Lees meer...29 mei 2019 / Moderne kunst met christelijke thema’s
Wessel Stoker over zijn nieuwe boek
Kunst met christelijke thema’s staat ten dienste van de spiritualiteit van mensen binnen en buiten de kerk.
Lees meer...03 mei 2019 / Kunst als onderdeel van de theologiestudie
Niet alleen christelijke kunst is voor de theologieopleiding belangrijk. Ook wereldse kunst is belangrijk omdat je je als theoloog altijd verhoudt tot de samenleving waarin je je bevindt.
Lees meer...27 april 2019 / Het beeld na de beeldenstorm
door Jacolien Wubs
Er is zoiets als een vroege protestantse beeldcultuur. Na de Beeldenstorm en Reformatie werd gezocht naar nieuwe manieren om de kerkruimte in te richten en te verfraaien.
Lees meer...13 maart 2019 / Art Stations of the Cross
Eigentijdse KUNSTPELGRIMAGE in Amsterdam 6 maart - 22 april
Wij hopen dat u als een pelgrim op pad wilt gaan, op zoek naar medemenselijkheid en compassie, op zoek naar meer, naar meer liefde en meer God.
Lees meer...08 januari 2019 / Werk, Bid & Bewonder
De Mythe Voorbij: Over kunst en calvinisme in het Dordrechts Museum
door Lieke Wijnia
Lees meer...01 december 2018 / ArtWay nieuwsbrief
ArtWay heeft bijzondere plannen voor 2019!
Na Londen, Washington en New York is nu Amsterdam in beeld voor een toonaangevende kunsttentoonstelling met de titel Art Stations of the Cross.
Lees meer...11 oktober 2018 / The Turn Club
door Grady van den Bosch
Het is bijzonder inspirerend om kunstenaars van allerlei slag te ontmoeten, die net als jij idealen hebben voor een betere samenleving.
Lees meer...13 september 2018 / Kunstenaarsechtpaar Berry en Janny Brugman
door Jan van der Kolk
Om goed te kunnen werken, wilden ze met rust gelaten worden. Het gevoel van onafhankelijkheid gaf hun rust en vrijheid.
Lees meer...09 augustus 2018 / Portret Florence de Werquignoeul
door Koenraad De Wolf
Dit portret vertelt het (vergeten) verhaal van de Contrareformatie en de heropbloei van het kloosterleven in de Zuidelijk Nederlanden.
Lees meer...13 juli 2018 / Neo Rauch in Zwolle
door Marieke Herweijer
Juist door de confrontatie met de absurdistische kant van het leven intrigeert het werk van Neo Rauch.
Lees meer...17 mei 2018 / Toespraak van Herwi Rikhof
bij de presentatie van zijn nieuwe boek over de Cenakelkerk van de Heilig Landstichting
‘Ik heb deze kerk leren waarderen als een echte kerk.’
Lees meer...23 april 2018 / Lodewijk Schelfhout. Nederlands eerste kubist
door Lisette Almering-Strik
Het is lastig om Lodewijk Schelfhout te plaatsen binnen de Nederlandse kunsthistorie.
Lees meer...04 april 2018 / Blog van Rikko Voorberg
Blog over de kunst van het oefenen
'Nou,' zei hij, 'ga maar doen wat jij moet doen, daar valt vanzelf een vorm omheen.'
Lees meer...15 maart 2018 / Bijbelse vrouwen als aartsmoeders
door Wim Eikelboom
De Zwolse beeldhouwer Thijs Kwakernaak maakte tien houten beelden van vrouwen uit de Bijbel. Stuk voor stuk beelden met een sterk karakter.
Lees meer...23 februari 2018 / Creativiteit en kijken met het hart
door Gottfrid van Eck
Als we volwassen worden, zullen we hopelijk ontvankelijk blijven voor het wonder van het leven en ruimte blijven scheppen voor het niet-zichtbare.
Lees meer...30 januari 2018 / Adri Geelhoed over liturgische kleden
Liturgische kleden geven kleur aan het kerkelijk jaar en herinneren de kerkganger daaraan, net zoals de gezangen die gezongen worden.
Lees meer...01 januari 2018 / Recensie Oog in Oog van Kick Bras
door Marieke Herweijer
Kick Bras schrijft over meditatie, spiritualiteit en mystiek. In dit boek focust hij op de christelijke mystiek en hoe die terugkomt in de beeldende kunst.
Lees meer...06 december 2017 / ArtWay Nieuwsbrief December 2017
Wim Eikelboom, voorzitter van ArtWay, praat u bij over het reilen en zeilen van ArtWay in het afgelopen jaar.
Lees meer...14 november 2017 / Nieuwe maatschappelijke spiritualiteit in de kerk
Zoals in andere steden krijgt ook in Zwolle het kerkgebouw een andere betekenis. De oude kerk in het centrum is hier omgedoopt tot ‘Het Academiehuis, de Grote Kerk Zwolle’.
Lees meer...24 oktober 2017 / René van Tol over film Opstanding van het lichaam
De kunst van nu neigt naar het conceptuele. Deze neiging heeft tot gevolg dat de kunstenaars steeds meer het weerbarstige van de fysieke werkelijkheid gaan mijden.
Lees meer...04 oktober 2017 / Een beeldroman van Liesbeth Labeur
Dit boek laat de verwarring en de geloofsvragen zien van een slachtoffer van incest in een reformatorisch milieu, die het geheim van misbruik met zich meedraagt.
Lees meer...23 augustus 2017 / Het goede, het ware en het schone
Goedheid, waarheid en schoonheid behoren tot Gods esthetische normen. Een christelijke benadering van kunst staat dus tegenover de postmoderne aanname dat er geen absolute waarden zijn.
Lees meer...04 juli 2017 / Fons Litjens: Een halve kerk voor Halfweg
Wie nu de kerk van Halfweg binnenkomt wordt overdonderd door een achterwand, die het zonlicht filtert en de ruimte vult met een warm en geel licht. Het hele raam is gevuld met mensen.
Lees meer...24 juni 2017 / Heilige beelden en gehoorzame ogen
Stil worden bij een beeld van Christus herinnert mij eraan wiens beelddrager ik ben. Dit neem ik mee gedurende de dag als andere beelden mij iets anders proberen te vertellen.
Lees meer...02 juni 2017 / Pelgrimeren in Groningen
Onlangs is de Stichting Pelgrimeren In Groningen van start gegaan met 2300 km pelgrimsroutes in de provincie Groningen. Alle middeleeuwse kerken en oude kloosterterreinen zijn in de routes opgenomen.
Lees meer...04 april 2017 / MMC Schobbe in de W. de Zwijgerkerk, Amsterdam
Kunst in dienst van de kerk, de kerk in dienst van de kunst
door Marleen Hengelaar-Rookmaaker
Lees meer...07 maart 2017 / Maatschappelijk betrokken kunst
Een discussieopener door Adrienne Dengerink Chaplin
Sommige kunstenaars hebben vanwege hun groeiende ontevredenheid met de kunstwereld de overstap gemaakt naar de geëngageerde kunst.
Lees meer...01 februari 2017 / De zeven werken van barmhartigheid
Het jaar van barmhartigheid is alweer voorbij, maar het is en blijft een belangrijk thema. Hoe dachten onze middeleeuwse voorouders hierover? Dit veelluik van de Meester van Alkmaar laat het ons zien.
Lees meer...03 januari 2017 / Aniko Ouweneel over christelijke kunst
De kunstenaar daagt ons uit en moedigt ons aan om te zoeken naar de bron van onze adem, van wat ons leven de moeite waard maakt en van ons verlangen naar een verlossende harmonie.
Lees meer...09 december 2016 / Nieuwsbrief ArtWay december 2016
Like an imitation of a good thing past, these days of darkness surely will not last. Jesus was here and he is coming again, to lead us to the festival of friends.
Lees meer...01 november 2016 / Ally Gordon over religie in de hedendaagse kunst
Laten we een wandeling maken langs een paar musea in Londen. Tijdens deze wandeling wil ik de plaats van religie in de hedendaagse kunst overdenken.
Lees meer...30 september 2016 / Janna Beek over kunst in psychotherapie
Stel u voor dat u naar een schilderij of beeldhouwwerk kijkt. Dit werk roept ‘iets’ in u op. ‘Iets’ in uw binnenwereld, waar u zich nog niet bewust van bent, is geraakt. ‘Iets’ dat wacht op herkenning.
Lees meer...01 september 2016 / H.R. Rookmaaker: Spreekt kunst vanzelf?
Kunst is noch slechts een middel tot een doel, noch een religie, noch een activiteit voor een klein groepje uitverkorenen, noch een puur wereldse bezigheid. Geen van deze opvattingen over kunst doet recht aan de creativiteit waarmee God de mens heeft uitgerust.
Lees meer...29 juli 2016 / Joost de Wal over Verspijkerd en verzaagd
Veel heiligen- en devotiebeelden, vaak van gips, werden door de pastoors aan de straat gezet. En vervolgens…, vervolgens vinden we ze terug in de hedendaagse kunst. Wat doen ze daar? Betekenen ze nog iets?
Lees meer...30 juni 2016 / Wessel Stoker over hedendaagse religieuze kunst
Mijn vraag bij de prachtige tentoonstelling The Problem of God is of de curator Isabelle Malz in de catalogus aan de kijker wel een adequate uitleg geeft van kunst als religieuze kunst.
Lees meer...09 juni 2016 / Betty Spackman: Depressie en creativiteit
Als je een ronde pin bent en je een vierkante pin moet worden om in de hokjes van de samenleving te passen, is dat op z'n zachtst gezegd pijnlijk.
Lees meer...19 mei 2016 / Johannes Wickert klaagt inhumaan asielbeleid aan
Johannes Wickert is een van de zeldzame hedendaagse kunstenaars die een maatschappijkritische rol opneemt. En niet alleen in zijn schilderijen.
Lees meer...27 april 2016 / Marleen Hengelaar: Het onvervangbare beeld
Het beeld speelt een geheel eigen, onvervangbare rol in het leven van een mens. We kunnen het beeld als goede gave van God op een positieve en opbouwende manier in ons leven inzetten.
Lees meer...06 april 2016 / Reinier Sonneveld over linksige kitsch
Die handen van alle leeftijden en kleuren, die bloemen daardoorheen, en dan die wonderlijke kleurbewerking. Het is allemaal reuzesympathiek, maar ja, dat maakt iets nog geen kunst.
Lees meer...12 maart 2016 / Ned Bustard: De Bijbel is niet veilig
De Bijbel is een boek over gewone mensen die niet alleen geestelijke wezens zijn, maar ook hebzuchtig, berooid, haatdragend, hoopvol, egoïstisch en seksueel.
Lees meer...24 februari 2016 / Wilma Wagenaar: Joost Zwagerman en Marc Mulders
Zwagerman schildert een zuigend zwart universum, in de steek gelaten door een onverschillige, liefdeloze god. Ten langen leste wendt hij zich af van religie en wijdt zich aan de kunst.
Lees meer...11 februari 2016 / Robb Ludwick: Opnieuw leren kijken
Het is een gave van Abigail Tulis om ongewone combinaties heel gewoon te laten lijken, zodat de kijker uitgenodigd en misschien uitgedaagd wordt om opnieuw te leren kijken.
Lees meer...26 januari 2016 / Timon Ramaker: Kunst is broodnodig
14 januari 2016 / Kunst als onderdeel van de theologiestudie
Niet alleen christelijke kunst is voor de theologieopleiding belangrijk. Ook wereldse kunst is belangrijk omdat je je als theoloog altijd verhoudt tot de samenleving waarin je je bevindt.
Lees meer...