ArtWay

De veertigdagentijd herinnert mij eraan dat ik niet vast hoef te zitten in oude patronen van denken en handelen. Vernieuwing is mogelijk.

Hans Werkman & Luca della Robbia

Hans Werkman: Witte vrouwen

en

Luca della Robbia: Visitatie

Witte vrouwen, vroom van zinnen,
met hun kindjes diep van binnen,

die op knieën en op voeten
elkaar glanzende begroeten.

Oude vrouw Elisabeth,     
met uw zoontje van gebed,               

springertje in moeders schoot,
kleine doper, tochtgenoot.

Meisje maagd Maria dat
zingen gaat: Magnificat!,

voor de Geest die groeide tot
foetus van de grote God.

Witte vrouwen, droom van binnen,
die zich op het kind bezinnen,          

en nu met verstilde voeten
vol verwachting elkaar groeten.

Vrede ligt op hun gezicht,
vrede van een hemels licht.

Hans Werkman, 21 december 2016

Bij: Luca della Robbia (1400-1482): Visitatie, in de kerk San Giovanni Fuoricivitas, Pistoia, Italië

*******

Hans Werkman is een Nederlandse dichter, schrijver en literair criticus van protestantse signatuur. Hij heeft ook incidenteel geschreven onder de pseudoniemen Johannes Grashuis en Noortje Cox. Hij werd geboren in 1939 te Uithuizermeeden. Hij werkte als onderwijzer bij het basisonderwijs en later als leraar Nederlands bij het middelbaaronderwijs. In 1997 ging hij als leraar met de VUT. Sindsdien werkt hij fulltime als auteur. Vanaf 1 oktober 1974 schreef hij literatuurkritieken voor het Nederlands Dagblad. Vanaf de oprichting in 1983 was hij redacteur van het christelijk literair tijdschrift Woordwerk. Door een fusie ontstond daaruit in 1998 het tijdschrift Liter, waarvan hij tot 2001 redacteur was. In 2004 promoveerde hij aan de Vrije Universiteit bij prof. dr. G.J. Schutte op het proefschrift De haven uitgraven. De wereld van J.K. van Eerbeek, schrijver (Meindert Boss 1898-1937). Hans Werkman publiceerde ongeveer zestig eigen boeken en was daarnaast verantwoordelijk voor de samenstelling en redactie van ongeveer veertig andere boeken.

Luca della Robbia: De visitatie, ca. 1445, geglazuurde klei, 151 x 148 x 60 cm. De San Giovanni Fuorcivitaskerk, Pistoia, Toscane, Italië.

Luca di Simone di Marco della Robbia (1400-1482) werd geboren in Florence en is als jonge man waarschijnlijk bij een goudsmid in de leer geweest. In zijn dertiger jaren maakte de kunstenaar enkele belangrijke opdrachten in marmer, inclusief het oksaal van de kathedraal in Florence. Niemand minder dan Leon Battista Alberti noemde Della Robbia in 1436 een van de vijf meest uitzonderlijke Florentijnse kunstenaars, samen met de architect Brunelleschi, de schilder Masaccio en de beeldhouwers Donatello en Ghiberti. Rond 1440 begon de beeldhouwer de geglazuurde kleisculpturen te maken waar hij zo bekend om staat. Zijn artistieke en commerciële succes met dit medium leidden Luca in 1446 ertoe een werkplaats te vestigen op de Via Guelpha in Florence (destijds aan de rand van de stad om het risico van het uitbreken van brand door de ovens van de werkplaats te verminderen). Zijn neef Andrea della Robbia (1435-1525), achterneef Giovanni della Robbia (1469-1529) en verscheidene andere familieleden hielden de werkplaats draaiende tot 1530, waarna het geheime recept van het glazuur en werkprocedé verloren ging toen de familie uitstierf. Tijdgenoten beschouwden de sculpturen van de werkplaats als zeer innovatief. Een schrijver omschreef ze als ‘figuren van glas of glanzende aarde’. De afgelopen eeuw hebben kunsthistorici over het algemeen hun interesse verloren in de sculpturen van Della Robbia. De huidige prachtige expositie in de VS en de bijbehorende catalogus vertellen ons dat het de hoogste tijd is voor een positieve herwaardering van de meesterwerken van Luca, Andrea en hun werkplaats. Zie ook de beeldmeditatie over dit werk door William Cross.

 


Meer:

- januari 2024: Henk van Loenen: Christus op de koude steen
- november 2023: Ordinary Time & Barbara de Reus
- maart 2023: Juliën Holtrigter & Artemisia Gentileschi
- september 2022: Gedicht van Abraham Kuyper
- maart 2022: Annukka Laine
- januari 2022: Andries Govaart & Kees Vet
- november 2021: Ida Gerhardt & Jeltje Hoogenkamp
- september 2021: Martinus Nijhoff & Hans Memling
- mei 2021: Renée van Riessen & Jan van Eyck
- januari 2021: Julien Holtrigter & Jaap Min
- december 2020: Hanna Lam & Timur Poerwowidagdo
- juni 2020: Carla Bulsing & Steve Prince
- november 2019: René van Loenen & Hannelieke van de Beek
- juni 2019: Irene Postma & Rembrandt van Rijn
- mei 2019: Jonathan Evens & Henry Shelton
- mei 2019: Willem Jan Otten & Hans Holbein de Jonge
- oktober 2018: Michel van der Plas & Charles Eyck
- augustus 2018: Sytze de Vries & Nikola Saric
- mei 2018: Rutger Kopland & Greetje van den Akker
- maart 2018: Guillaume van der Graft & Jan Mankes
- januari 2018: Dennis O’Driscol & Berndnaut Smilde
- augustus 2017: Abel Staring & Annemiek Punt
- april 2017: Ellen Faber & Ellen Faber
- april 2017: Britt G. Hallqvist & Libbe Venema
- februari 2017: Mariska van Beusichem & Jan Pieter Gootjes
- november 2016: Kees van der Zwaard & Daan van Driel
- juni 2016: Henk Pietersma & Henk Pietersma
- april 2016: Muus Jacobse & Roeland Koning
- maart 2016: Mariska van Beusichem & Jan Pieter Gootjes
- januari 2016: Hans Werkman & Jacob van Ruisdael
- december 2015: Hans Lambrechts & René van Tol
- september 2015: Niels Snoek & Vilhelm Hammershoi
- juni 2015: René van Loenen & Mirjam Beuker
- maart 2015: Henk Knol & Libbe Venema
- januari 2015: Hans Lambrechts & Dick Baauw
- december 2014: Maarten van Aes & Thomas Werk
- november 2014: Gerlind Krause & Worku Goshu
- juli 2014: Ria Borkent & Jan Pieter Gootjes
- juni 2014: Lenze L. Bouwers & Johannes Vermeer
- april 2014: Ida Gerhardt & Rembrandt
- april 2014: Hans Lambrechts & Alexandre Lettnin
- februari 2014: Koos Geerds & Jan Pieter Gootjes
- januari 2014: Sytze de Vries & Elisabeth Varga
- januari 2014: Kardinaal Godfried Danneels & Malel
- december 2013: René van Loenen & Pieter Brueghel II
- december 2013: Ordinary Time & Barbara de Reus Kamma
- november 2013: Jan Krist & Gor Chahal
- oktober 2013: Ida Gerhardt & Jeltje Hoogenkamp
- oktober 2013: Lenze L. Bouwers & Käte Kollwitz
- oktober 2013: Willem de Merode & Jan Mankes
- september 2013: John Skillen: The Renewal of Ekphrasis