Kunst als onderdeel van de theologiestudie
Kunst als onderdeel van de theologiestudie
door Harbert Booij
Hoe kan aandacht voor kunst een plaats krijgen in de theologiestudie? Natuurlijk is het mooi als er in een theologieopleiding een speciale cursus of meerdere cursussen zouden zijn met verschillende invalshoeken op het gebied van de kunsten (beeldend, literair, muzikaal). Als expliciete aandacht voor kunst wenselijk geacht wordt, betekent dit dat het goed is ruimte vrij te maken in het curriculum voor een deel van de kunst- en cultuurgeschiedenis (tenminste de christelijke en de West-Europese), voor kennismaking met de meest moderne, actuele kunst, met ballet, film, fotografie, zoveel mogelijk in reële ontmoeting daarmee. Maar we kunnen ook veel diepgaander in de theologische disciplines zoeken naar de verbeelding en de creativiteit, die daarin verscholen ligt als zaad in de akker. Geen pastoraat, geen hermeneutiek, geen verkondiging en zelfs geen catechese zonder verbeelding en symbolische taal. Verbeelding is meer dan kunst, maar zonder kunst verliest verbeelding wel heel veel aan concrete, direct waarneembare, fysiek ervaarbare vormgeving daarvan. De kern van theologie is verbeelding, zoals het in godsdienst om verbeelding gaat. Theologie is gericht op de verbeeldende mens, de verbeeldende kerk en de verbeeldende samenleving. Verbeelden, veranderen, leren en verlangen en het genieten daarvan vormen samen één hecht geheel, ook wel geloof genoemd. Kunst is daarvan een persoonlijke uiting die gericht is op het delen daarin door velen.
Niet alleen christelijke kunst is voor de theologieopleiding belangrijk. Ook wereldse kunst is belangrijk omdat je je als theoloog altijd verhoudt tot de samenleving waarin je je bevindt. Vergelijk Paulus op de Areopagus – hij sluit aan bij de godenbeelden die hij daar ziet. Zo hebben al de eerste kerkvaders zich vertrouwd gemaakt, als zij dat al niet waren, met de antieke cultuur om er dan vervolgens op te kunnen reageren.
In onze geseculariseerde cultuur kun je aan kunstuitingen aflezen wat er leeft aan waarden en normen. Aandacht voor kunst maakt deel uit van de cultuuranalyse die een theoloog zal willen maken als zij/hij serieus van betekenis wil zijn voor die cultuur. Soms – het lijkt zelfs wel meestal zo te zijn – kunnen niet-christelijke kunstenaars indrukwekkender dan christelijke kunstenaars in beeld brengen wat er aan de hand is in onze tijd.
Door te oefenen in het leren begrijpen van kunst, welke dan ook, oefen je je meteen in hermeneutiek. Hermeneutiek is steeds het vertalen en vertolken van iets wat niet meer één op één begrepen kan worden. De eerste verstaander ben je zelf, en daarna de anderen die jij deelgenoot maakt van wat je begrijpt of die jij een leerproces door laat maken, waarbij die ander soms zelfs tot een begrip komt waar je zelf nog niet opgekomen was. Hermeneutiek is een creatief ( scheppend) gebeuren, een vak ook waarin je ziet dat het steeds gaat om betekenisgeving in dialoog met elkaar.
Niet alleen westerse kunst is van belang. Ook kennis van kunst en architectuur uit de islam is tegenwoordig actueel, en ook die van het hindoeïsme en het boeddhisme. Dat geldt zeker voor wie godsdienstles gaat geven. Ook films en muziek uit die wereld kunnen dan belangrijk zijn. Maar ook de missionair en diaconaal werker heeft het nodig enige voeling te hebben met de culturen van andere godsdiensten. Een theoloog moet tegenwoordig wereldburger zijn.
Behalve verbeelding is ook gevoel voor schoonheid een belangrijk argument om de theoloog te scholen in de wereld van kunst, architectuur en vormgeving. Wil de kerk met de wereld communiceren en waardering oogsten, dan zal toch in ieder geval ook de manier waarop zij zich uiterlijk, visueel presenteert een belangrijke rol spelen. De schone klank, de fijnzinnig ingerichte kerkelijke ruimte, de aantrekkelijke aankleding van het inloophuis, de mooi uitgevoerde website, de verrassende kunstwerken, de aandacht voor de omgeving van een kerkgebouw - dat alles wordt gevoed door kennis van de oude liefde die de kerk gehad heeft voor het schone.
Kunst geeft ook aan de theoloog verrijking van het persoonlijk leven. Je kunt erdoor genieten van de schoonheid van de werkelijkheid. Het kan je bevestigen in je beeld van de werkelijkheid of soms juist stevig op het verkeerde been zetten. Je kunt je verheugen in de bijzondere verbeelding van kunstenaars en daar een beetje deelgenoot van worden. Het kan je stimuleren om zelf ook met meer verbeelding iets met jouw eigen werkelijkheid te doen. Misschien ook wel enigszins beeldend. Wie van kunst gaat houden, gaat ook telkens weer verlangen naar vernieuwing ervan. Soms gaat de kunst verbinding krijgen met je geloofsbeleving en ook wel eens met je geloofsopvatting. Je kunt je bevestigd voelen in je geloof door een kunstwerk of het kunstwerk kan jou voor de vraag stellen hoe je er eigenlijk zelf over denkt. Kunstbeschouwing en zo mogelijk ook kunstzinnige activiteit openen de deur naar de affectieve bewustwording van de student. Dit vraagt dus om een hoge inzet in het theologieonderwijs op visualisatie en persoonlijke expressie. Het vraagt ook om veel onderlinge aandacht voor elkaars interpretatie van de werkelijkheid.
Alle drie geïnterviewde docenten zeiden: ‘Van kijken naar kunst leer je perspectiefwisseling.’ Een theologieopleiding beoogt de sensitiviteit van de aanstaande theoloog te bevorderen. Het gaat in een theologieopleiding niet alleen om kennis en inzicht en vaardigheden maar ook om een houding van gevoelige omgang met de ander en van verwondering over de ander en de werkelijkheid.
Nog een motief is traditiebesef: aan de christelijke kunsttraditie zie je letterlijk hoe het geloof telkens weer andere vorm kreeg. Juist door de kennis daarvan kun je je bewust worden van het veranderlijke van geloof en van de uitdaging om daar zelf weer een steentje aan bij te dragen. Wie de traditie wil behouden, zal haar moeten veranderen. Veranderen lukt niet als je het oude volledig wilt behouden. Dat vereist moed en bereidheid tot creativiteit. Een film als Jesus Christ Superstar was een enorme doorbraak in het Jezusbeeld. Nu zijn we al weer veertig jaar verder en we zien dat die film sterk gestempeld werd door de popcultuur van de jaren zestig, de wereld van de Beatles. We zouden het nu alweer anders doen.
Kunst maakt bewust dat het persoonlijke ook altijd een kwestie van expressie is. Welke emoties worden in het kunstwerk uitgedrukt? Dan komen kunst en geloof heel dicht bij elkaar. Wanneer we bijvoorbeeld naar een kruisigingsvoorstelling kijken, zien we ook de lijdende mens, en Maria en Johannes onder het kruis zijn de medelijdende, rouwende en geschokte mens. De moderne mens die zich niet tot de kerk en haar boodschap aangetrokken voelt, staat nog wel met al zijn emoties in de traditionele thema’s van de kerkelijke kunst. Daar ligt in wezen de uitdaging!
****
Bovenstaande is het slot van het laatste hoofdstuk van het onderzoek De kleren van Adam en Eva, het belang van kunst in een theologieopleiding dat Harbert Booij in 2015 voor het lectoraat Didactiek en de Inhoud van de Kunstvakken voor Hogeschool Windesheim in Zwolle uitvoerde. Voor het hele onderzoek, google Harbert Booij ‘De kleren van Adam en Eva – Windesheim’. Dan verschijnt het direct. Voor het hele laatste hoofdstuk, klik hier.
Harbert Booij (1952) verbindt al veertig jaar zijn werk als theoloog en zijn beeldend werk met elkaar. Hij maakt vaak speciaal voor liturgische momenten beeldend werk voor verschillende kerken. Voor meer over Harbert Booij, zie www.harbertbooij.nl.
Meer:
28 maart 2024 / Rouault, Chagall, Arcabas en Jacques Maritain28 februari 2024 / Hoe kunst werkt
01 februari 2024 / Geometrie in de christelijke kunst
Geometrische verschijningsvormen doen ons meer begrijpen van een God, wiens ontwerp voor het heelal doortrokken is van subtiele onderliggende getalsverhoudingen.
Lees meer...13 oktober 2023 / Peter Howson – De uitputtingsslag
door Willem de Vink
Wie in de wereld van Peter Howson duikt, wordt door elkaar geschud, overweldigd en murw gebeukt door een bombardement aan gewelddadige beelden.
Lees meer...07 augustus 2023 / De kerk: partner in onze culturele ontwikkeling
door Grady van den Bosch
Op welke manier kan de kerk partner zijn in de culturele ontwikkeling van de Nederlander van nu?
Lees meer...12 juni 2023 / De Heilige Driehoek Biënnale in Oosterhout
TENTOONSTELLING: GELO0F
De Heilige Driehoek Biënnale in Oosterhout, 3 juni t/m 16 juli 2023
door Wessel Stoker
Lees meer...28 april 2023 / Jan Pieter Gootjes: KNOWN
veertig jaren tijd,
een dorstige druppel op eeuwig
doortocht.
vandaar en waarnaartoe
verlangen naar rust.
10 april 2023 / Jan Pieter Gootjes: KNOWN
veertig jaren tijd,
een dorstige druppel op eeuwig
doortocht.
vandaar en waarnaartoe
verlangen naar rust.
16 februari 2023 / Littekens. Bij Garden of Scars van Ibrahim Mahama
door Klaas Holwerda
Het is ronduit schokkend geconfronteerd te worden met de omvang van de Nederlandse rol in het slavernijverleden.
Lees meer...06 januari 2023 / Nigel Halliday: Het abstract expressionisme
Zou een kind dit ook kunnen maken? De schilders zelf namen hun werk heel serieus en gebruikten het om antwoorden te vinden op hun diepste vragen.
Lees meer...01 december 2022 / ArtWay nieuwsbrief 2022
Nieuwsbrief
en
Boekenlijst 2022
Lees meer...20 oktober 2022 / Kuyper, kunst, kerkbouw
Na drie eeuwen stilte over kunst op het theologische gereformeerde erf was daar opeens Abraham Kuyper, wiens grote verdienste het was dat hij de kunst opnieuw op de kaart zette.
Lees meer...06 september 2022 / Juliaan Lampens: Bedevaartskapel van Kerselare
door Koenraad De Wolf
Te midden van een zee van banale architectuur pleitte architect Lampens zijn hele leven voor een eerlijke en degelijke bouwkunst.
Lees meer...04 augustus 2022 / Woord in beeld in het werk van Roel Herfst
'Je moet ervoor zorgen dat de eerste reactie van de beschouwer niet het lezen van de tekst is, maar het geboeid zijn door de visuele ervaring van de totaliteit.'
Lees meer...01 juni 2022 / Magdalena Abakanowicz: The Unrecognised
In het Citadelpark in Poznan waar in 1945 Duitse en Russische soldaten een nietsontziende strijd hebben gevoerd, staan in de groene vlakte 112 verroeste sculpturen.
Lees meer...21 april 2022 / De kerk: partner in onze culturele ontwikkeling
door Grady van den Bosch
Op welke manier kan de kerk partner zijn in de culturele ontwikkeling van de Nederlander van nu?
Lees meer...08 april 2022 / Kruisweg van Pierre Servat
'Het hele lijdensverhaal laat ik afspelen in onze tijd. Een tijd die voor miljoenen mensen een lijdensweg op aarde is. Vele onschuldige mensen worden steeds opnieuw vermoord, gemarteld, gestenigd, de handen afgerukt.'
Lees meer...16 maart 2022 / De Bijbel is niet veilig
door Ned Bustard
De Bijbel is een boek over gewone mensen die naast geestelijk ook hebzuchtig, berooid, haatdragend, seksueel en egoïstisch zijn.
Lees meer...22 februari 2022 / Barmhartigheid in de kunst
door Marleen Hengelaar-Rookmaaker
Hier wordt de barmhartigheid gevierd, ook als die gepaard gaat met offervaardigheid en lijden.
Lees meer...07 januari 2022 / Kuyper, kunst, kerkbouw
door Marleen Hengelaar-Rookmaaker
Het was Abraham Kuypers grote verdienste dat hij de kunst opnieuw op de gereformeerde kaart zette.
Lees meer...09 december 2021 / Nieuwsbrief en boekenlijst 2021
Over het voortbestaan van ArtWay
Vanaf Pasen 2022 – precies twaalf jaar na de start van ArtWay – verschijnt de beeldmeditatie niet langer wekelijks, maar maandelijks.
Lees meer...03 november 2021 / Joseph Beuys: Een spirituele en Duitse kunstenaar
door Wessel Stoker
Beuys ontwerpt met behulp van redevoeringen, interviews, Aktionen, vitrines en environments een nieuwe maatschappijorde als een Gesamtkunstwerk.
Lees meer...06 oktober 2021 / Spel van Licht
Door
Ingrid de Zwart, predikant
en
Mayke van Veldhuizen, choreograaf en danser
Lees meer...24 augustus 2021 / Maria Magdalena – Kroongetuige, Zondaar, Feminist
Een boekbespreking door Wilma Wagenaar
De kunstwerken zeggen meer over de tijd waarin zij gemaakt zijn dan over Maria Magdalena zelf.
Lees meer...27 juli 2021 / De bijna honderdjarige Jentsje Popma
door Jan Henk Hamoen
Glaskunst als geloofsbelijdenis. De bijna honderdjarige Jentsje Popma: schilder, beeldhouwer, glazenier
Lees meer...30 juni 2021 / De zee van God die in de vensters staat
door Marco Batenburg
Ik wil onderzoeken welke betekenis beschilderde glasvensters in een kerkgebouw hebben.
Lees meer...13 mei 2021 / Ineke Ruiter: Tekentaal en rouw
Het maakt niet uit waar je geboren wordt, een kind gaat tekenen en maakt duidelijk wat hij of zij nodig heeft.
Lees meer...21 april 2021 / De kerk: partner in onze culturele ontwikkeling
door Grady van den Bosch
Op welke manier kan de kerk partner zijn in de culturele ontwikkeling van de Nederlander van nu?
Lees meer...23 maart 2021 / Vijftig jaar kunsttheologie: 1970 tot heden
door Victoria Emily Jones
Er is in de afgelopen halve eeuw, vooral in de laatste twintig jaar, enorme vooruitgang geboekt op het terrein van de kunsttheologie.
Lees meer...10 februari 2021 / Leendert Houtekamer, beeldhouwer (1956-2020)
door Adri Geelhoed
Er is een grote schoonheid in dit beeld van monumentale rust en diepe droefheid. Het beeld is niet alleen buitenkant, materie, het toont ook geest.
Lees meer...08 januari 2021 / Cornelis Rijnsdorp
door K. van der Zwaag
Anne Schipper ontrukte Rijnsdorp aan de vergetelheid door twee boeiende proefschriften aan hem te wijden.
Lees meer...11 december 2020 / Kerstnieuwsbrief 2020
Wat het Artway-platform zo mooi maakt is het wereldwijde bereik; dankzij onze meertaligheid. In alle landen van de aarde zijn er ArtWay-bezoekers.
Lees meer...27 oktober 2020 / Kunst in de kerk: een pastorale kans
door Mark Delrue
Drie vragen over de relatie tussen kunst en geloof: zijn kunst en Kerk bondgenoten, plaatsvervangers of elkaars tegenstrevers?
Lees meer...18 september 2020 / BOEKBESPREKING KUNST D.V.
door Gertjan Schutte
Kunst wordt te vaak nog gezien als een optie die ook weer overbodig is, in plaats van een onmisbaar onderdeel van het leven.
Lees meer...17 augustus 2020 / BOEKBESPREKING
Hoe andere culturen de Bijbel zien
Christian Weber, Wie andere Kulturen die Bibel sehen. Ein Praxisbuch mit 70 Kunstwerken aus 33 Ländern.
Lees meer...17 juli 2020 / Neocalvinisme en kunst IV
Lambert Zuidervaart: de betekenis van een kunstwerk is geen neutraal feit maar een meer of minder waardevolle bijdrage aan het floreren van mensen in de samenleving.
Lees meer...12 juni 2020 / Neocalvinisme en kunst III
Calvijn en kunst: zuivere visie of blinde vlek?
door Adrienne Dengerink Chaplin
Lees meer...14 mei 2020 / Neocalvinisme en kunst II
Hans Rookmaaker: De vrijheid van de kunstenaar
De Here spreekt ons aan als mondige mensen, die in vrijheid aan het werk kunnen en mogen gaan.
Lees meer...17 april 2020 / Neocalvinisme en kunst I
Interview (1992) door Pieter van Kampen met Calvin Seerveld, emeritus hoogleraar in de esthetica.
Dit is de eerste blog in een serie over neocalvinisme en kunst
Lees meer...25 maart 2020 / De Pietà
door Grady van den Bosch
De Pietà is intiem en tijdloos. Het is een close-up van de relatie tussen de moeder en haar dode kind, in oorsprong Maria en Jezus.
Lees meer...22 februari 2020 / De mythe over de kunstenaar
Onze cultuur is doortrokken van ideeën over kunstenaars. En dat roept de vraag op: wat voor invloed hebben die ideeën op ons handelen en leven als kunstenaar?
Lees meer...15 februari 2020 / Tussen figuratief, decoratief en abstract
Na de Tweede Wereldoorlog pakten kunstenaars vrijwel allemaal hun figuratieve stijl op van voor 1940. Maar de nieuwe abstracte kunst drong op. Wat betekende dit voor de kerkelijke kunst?
Lees meer...07 december 2019 / ArtWay Nieuwsbrief 2019
Steun ArtWay en ontvang het boek Kunst D.V. over calvinisme, neocalvinisme en kunst.
Lees meer...16 november 2019 / Laagvliegers, God en het alledaagse
door Ignace Schretlen
Misschien heeft Hij mij geleerd dat niets in het alledaagse vanzelfsprekend is.
Lees meer...23 september 2019 / Thijs Buit, schilder
Arie Slob: 'Ik durf wel te stellen dat Thijs Buit in kringen van gereformeerde calvinisten baanbrekend werk heeft verricht.'
Lees meer...04 september 2019 / Adhémar Vandroemme: De lijdende Christus
door Koos van Noppen
Ik kan deze beeltenis niet los zien van de context. In dit West-Vlaamse stadje en de ommelanden telt men de doden van de Eerste Wereldoorlog bij tienduizenden.
Lees meer...31 juli 2019 / De Biblebelt in het Catharijneconvent
door Ineke de Jong
De werken van de hedendaagse refokunstenaars vormen wat mij betreft het hart van de tentoonstelling. Zij vertalen de refobelevingswereld in beelden.
Lees meer...02 juli 2019 / QR-code van Paul Boer bij de Fundatie
Door deze unieke grafische afdruk te scannen wordt het kunstwerk zichtbaar. De code dient namelijk als een poort naar zijn kunstwerk, terwijl het kunstwerk op zijn beurt ook een poort is.
Lees meer...08 juni 2019 / Moderne kunst met christelijke thematiek
Wessel Stoker over zijn nieuwe boek
Kunst met christelijke thema’s staat ten dienste van de spiritualiteit van mensen binnen en buiten de kerk.
Lees meer...29 mei 2019 / Moderne kunst met christelijke thema’s
Wessel Stoker over zijn nieuwe boek
Kunst met christelijke thema’s staat ten dienste van de spiritualiteit van mensen binnen en buiten de kerk.
Lees meer...27 april 2019 / Het beeld na de beeldenstorm
door Jacolien Wubs
Er is zoiets als een vroege protestantse beeldcultuur. Na de Beeldenstorm en Reformatie werd gezocht naar nieuwe manieren om de kerkruimte in te richten en te verfraaien.
Lees meer...13 maart 2019 / Art Stations of the Cross
Eigentijdse KUNSTPELGRIMAGE in Amsterdam 6 maart - 22 april
Wij hopen dat u als een pelgrim op pad wilt gaan, op zoek naar medemenselijkheid en compassie, op zoek naar meer, naar meer liefde en meer God.
Lees meer...08 januari 2019 / Werk, Bid & Bewonder
De Mythe Voorbij: Over kunst en calvinisme in het Dordrechts Museum
door Lieke Wijnia
Lees meer...01 december 2018 / ArtWay nieuwsbrief
ArtWay heeft bijzondere plannen voor 2019!
Na Londen, Washington en New York is nu Amsterdam in beeld voor een toonaangevende kunsttentoonstelling met de titel Art Stations of the Cross.
Lees meer...11 oktober 2018 / The Turn Club
door Grady van den Bosch
Het is bijzonder inspirerend om kunstenaars van allerlei slag te ontmoeten, die net als jij idealen hebben voor een betere samenleving.
Lees meer...13 september 2018 / Kunstenaarsechtpaar Berry en Janny Brugman
door Jan van der Kolk
Om goed te kunnen werken, wilden ze met rust gelaten worden. Het gevoel van onafhankelijkheid gaf hun rust en vrijheid.
Lees meer...09 augustus 2018 / Portret Florence de Werquignoeul
door Koenraad De Wolf
Dit portret vertelt het (vergeten) verhaal van de Contrareformatie en de heropbloei van het kloosterleven in de Zuidelijk Nederlanden.
Lees meer...13 juli 2018 / Neo Rauch in Zwolle
door Marieke Herweijer
Juist door de confrontatie met de absurdistische kant van het leven intrigeert het werk van Neo Rauch.
Lees meer...17 mei 2018 / Toespraak van Herwi Rikhof
bij de presentatie van zijn nieuwe boek over de Cenakelkerk van de Heilig Landstichting
‘Ik heb deze kerk leren waarderen als een echte kerk.’
Lees meer...23 april 2018 / Lodewijk Schelfhout. Nederlands eerste kubist
door Lisette Almering-Strik
Het is lastig om Lodewijk Schelfhout te plaatsen binnen de Nederlandse kunsthistorie.
Lees meer...04 april 2018 / Blog van Rikko Voorberg
Blog over de kunst van het oefenen
'Nou,' zei hij, 'ga maar doen wat jij moet doen, daar valt vanzelf een vorm omheen.'
Lees meer...15 maart 2018 / Bijbelse vrouwen als aartsmoeders
door Wim Eikelboom
De Zwolse beeldhouwer Thijs Kwakernaak maakte tien houten beelden van vrouwen uit de Bijbel. Stuk voor stuk beelden met een sterk karakter.
Lees meer...23 februari 2018 / Creativiteit en kijken met het hart
door Gottfrid van Eck
Als we volwassen worden, zullen we hopelijk ontvankelijk blijven voor het wonder van het leven en ruimte blijven scheppen voor het niet-zichtbare.
Lees meer...30 januari 2018 / Adri Geelhoed over liturgische kleden
Liturgische kleden geven kleur aan het kerkelijk jaar en herinneren de kerkganger daaraan, net zoals de gezangen die gezongen worden.
Lees meer...01 januari 2018 / Recensie Oog in Oog van Kick Bras
door Marieke Herweijer
Kick Bras schrijft over meditatie, spiritualiteit en mystiek. In dit boek focust hij op de christelijke mystiek en hoe die terugkomt in de beeldende kunst.
Lees meer...06 december 2017 / ArtWay Nieuwsbrief December 2017
Wim Eikelboom, voorzitter van ArtWay, praat u bij over het reilen en zeilen van ArtWay in het afgelopen jaar.
Lees meer...14 november 2017 / Nieuwe maatschappelijke spiritualiteit in de kerk
Zoals in andere steden krijgt ook in Zwolle het kerkgebouw een andere betekenis. De oude kerk in het centrum is hier omgedoopt tot ‘Het Academiehuis, de Grote Kerk Zwolle’.
Lees meer...24 oktober 2017 / René van Tol over film Opstanding van het lichaam
De kunst van nu neigt naar het conceptuele. Deze neiging heeft tot gevolg dat de kunstenaars steeds meer het weerbarstige van de fysieke werkelijkheid gaan mijden.
Lees meer...04 oktober 2017 / Een beeldroman van Liesbeth Labeur
Dit boek laat de verwarring en de geloofsvragen zien van een slachtoffer van incest in een reformatorisch milieu, die het geheim van misbruik met zich meedraagt.
Lees meer...08 september 2017 / Janpeter Muilwijk over Om Mattia en zelfdoding
Dood. Deze tentoonstelling is er om Mattia, Julia Mattia. Haar naam betekent Jeugdig, Geschenk van God. Zij stierf op 1 oktober 2015 door zelfdoding na een intens leven van begaafdheid, liefde en ziekte.
Lees meer...23 augustus 2017 / Het goede, het ware en het schone
Goedheid, waarheid en schoonheid behoren tot Gods esthetische normen. Een christelijke benadering van kunst staat dus tegenover de postmoderne aanname dat er geen absolute waarden zijn.
Lees meer...04 juli 2017 / Fons Litjens: Een halve kerk voor Halfweg
Wie nu de kerk van Halfweg binnenkomt wordt overdonderd door een achterwand, die het zonlicht filtert en de ruimte vult met een warm en geel licht. Het hele raam is gevuld met mensen.
Lees meer...24 juni 2017 / Heilige beelden en gehoorzame ogen
Stil worden bij een beeld van Christus herinnert mij eraan wiens beelddrager ik ben. Dit neem ik mee gedurende de dag als andere beelden mij iets anders proberen te vertellen.
Lees meer...02 juni 2017 / Pelgrimeren in Groningen
Onlangs is de Stichting Pelgrimeren In Groningen van start gegaan met 2300 km pelgrimsroutes in de provincie Groningen. Alle middeleeuwse kerken en oude kloosterterreinen zijn in de routes opgenomen.
Lees meer...04 april 2017 / MMC Schobbe in de W. de Zwijgerkerk, Amsterdam
Kunst in dienst van de kerk, de kerk in dienst van de kunst
door Marleen Hengelaar-Rookmaaker
Lees meer...07 maart 2017 / Maatschappelijk betrokken kunst
Een discussieopener door Adrienne Dengerink Chaplin
Sommige kunstenaars hebben vanwege hun groeiende ontevredenheid met de kunstwereld de overstap gemaakt naar de geëngageerde kunst.
Lees meer...01 februari 2017 / De zeven werken van barmhartigheid
Het jaar van barmhartigheid is alweer voorbij, maar het is en blijft een belangrijk thema. Hoe dachten onze middeleeuwse voorouders hierover? Dit veelluik van de Meester van Alkmaar laat het ons zien.
Lees meer...03 januari 2017 / Aniko Ouweneel over christelijke kunst
De kunstenaar daagt ons uit en moedigt ons aan om te zoeken naar de bron van onze adem, van wat ons leven de moeite waard maakt en van ons verlangen naar een verlossende harmonie.
Lees meer...09 december 2016 / Nieuwsbrief ArtWay december 2016
Like an imitation of a good thing past, these days of darkness surely will not last. Jesus was here and he is coming again, to lead us to the festival of friends.
Lees meer...01 november 2016 / Ally Gordon over religie in de hedendaagse kunst
Laten we een wandeling maken langs een paar musea in Londen. Tijdens deze wandeling wil ik de plaats van religie in de hedendaagse kunst overdenken.
Lees meer...30 september 2016 / Janna Beek over kunst in psychotherapie
Stel u voor dat u naar een schilderij of beeldhouwwerk kijkt. Dit werk roept ‘iets’ in u op. ‘Iets’ in uw binnenwereld, waar u zich nog niet bewust van bent, is geraakt. ‘Iets’ dat wacht op herkenning.
Lees meer...01 september 2016 / H.R. Rookmaaker: Spreekt kunst vanzelf?
Kunst is noch slechts een middel tot een doel, noch een religie, noch een activiteit voor een klein groepje uitverkorenen, noch een puur wereldse bezigheid. Geen van deze opvattingen over kunst doet recht aan de creativiteit waarmee God de mens heeft uitgerust.
Lees meer...29 juli 2016 / Joost de Wal over Verspijkerd en verzaagd
Veel heiligen- en devotiebeelden, vaak van gips, werden door de pastoors aan de straat gezet. En vervolgens…, vervolgens vinden we ze terug in de hedendaagse kunst. Wat doen ze daar? Betekenen ze nog iets?
Lees meer...30 juni 2016 / Wessel Stoker over hedendaagse religieuze kunst
Mijn vraag bij de prachtige tentoonstelling The Problem of God is of de curator Isabelle Malz in de catalogus aan de kijker wel een adequate uitleg geeft van kunst als religieuze kunst.
Lees meer...09 juni 2016 / Betty Spackman: Depressie en creativiteit
Als je een ronde pin bent en je een vierkante pin moet worden om in de hokjes van de samenleving te passen, is dat op z'n zachtst gezegd pijnlijk.
Lees meer...19 mei 2016 / Johannes Wickert klaagt inhumaan asielbeleid aan
Johannes Wickert is een van de zeldzame hedendaagse kunstenaars die een maatschappijkritische rol opneemt. En niet alleen in zijn schilderijen.
Lees meer...27 april 2016 / Marleen Hengelaar: Het onvervangbare beeld
Het beeld speelt een geheel eigen, onvervangbare rol in het leven van een mens. We kunnen het beeld als goede gave van God op een positieve en opbouwende manier in ons leven inzetten.
Lees meer...06 april 2016 / Reinier Sonneveld over linksige kitsch
Die handen van alle leeftijden en kleuren, die bloemen daardoorheen, en dan die wonderlijke kleurbewerking. Het is allemaal reuzesympathiek, maar ja, dat maakt iets nog geen kunst.
Lees meer...12 maart 2016 / Ned Bustard: De Bijbel is niet veilig
De Bijbel is een boek over gewone mensen die niet alleen geestelijke wezens zijn, maar ook hebzuchtig, berooid, haatdragend, hoopvol, egoïstisch en seksueel.
Lees meer...24 februari 2016 / Wilma Wagenaar: Joost Zwagerman en Marc Mulders
Zwagerman schildert een zuigend zwart universum, in de steek gelaten door een onverschillige, liefdeloze god. Ten langen leste wendt hij zich af van religie en wijdt zich aan de kunst.
Lees meer...11 februari 2016 / Robb Ludwick: Opnieuw leren kijken
Het is een gave van Abigail Tulis om ongewone combinaties heel gewoon te laten lijken, zodat de kijker uitgenodigd en misschien uitgedaagd wordt om opnieuw te leren kijken.
Lees meer...26 januari 2016 / Timon Ramaker: Kunst is broodnodig
14 januari 2016 / Kunst als onderdeel van de theologiestudie
Niet alleen christelijke kunst is voor de theologieopleiding belangrijk. Ook wereldse kunst is belangrijk omdat je je als theoloog altijd verhoudt tot de samenleving waarin je je bevindt.
Lees meer...