ArtWay

De veertigdagentijd herinnert mij eraan dat ik niet vast hoef te zitten in oude patronen van denken en handelen. Vernieuwing is mogelijk.

Kunstenaars

McCleary, Mary - BM - Marleen Hengelaar-Rookmaaker

     Mary McCleary: Icarus 

Zo is onze God 

door Marleen Hengelaar-Rookmaaker 

Wie is God? Kunnen we hem kennen? Als we een ding zeker weten, is het wel dat wij als kleine mensjes het mysterieuze en ontzagwekkende wezen van onze Schepper en hemelse Vader nooit en nimmer zullen kunnen doorgronden. Gelukkig tipt de Bijbel via verhalen, beelden en beschouwingen wel een tipje van de sluier op.  

Zo worden we bijvoorbeeld in de geschiedenis van Mozes en de brandende braamstruik in Exodus 3 allereerst Gods heiligheid gewaar: ‘Kom niet dichterbij!’ Voor deze grote God past het je schoenen uit te trekken en je gezicht te bedekken. Maar vervolgens komt God heel dichtbij. Hij is afgedaald om zijn volk te bevrijden. Hij noemt zichzelf ‘Ik ben die er zal zijn’ en de God van Abraham, Isaak en Jakob. God is een God die zichzelf definieert in relatie tot mensen als een God die hen altijd nabij wil zijn.  

Ook in het collage-schilderij Icarus van Mary McCleary komen deze twee kanten van God naar voren. Haar collages zijn gewoonlijk samengesteld uit allerlei materialen zoals stukjes papier, glas, hout, kralen en kleine speelgoedpoppetjes. Net als in het bovenstaande werk maakte een patroon van poppenogen vele jaren een vast onderdeel van haar werken uit. Ze staan voor de grootsheid van God: zijn alziendheid en alomtegenwoordigheid.  

Verder zien we hier een naar beneden tuimelende Icarus, die een seconde later zal verdwijnen in de diepte van de zee. Icarus zat met zijn vader Daedalus, een legendarische Atheense ambachtsman, gevangen op het eiland Kreta. Om te ontsnappen vervaardigde Daedalus voor hen beiden een paar vleugels, die ze met was aan hun schouders bevestigden. ‘Houd het midden,’ adviseerde Daedalus zijn zoon, ‘want vlieg je te laag, dan maken de golven de veren zwaar; te hoog, dan zal de gloed ze verzengen.’ Maar Icarus vloog omhoog, naar de zon. De was smolt, zijn vleugels lieten los en hij stortte in de zee. 

U kent misschien het gelijknamige schilderij van Brueghel wel, waarop je als je goed kijkt nog net de benen van Icarus in het water ziet verdwijnen. Niemand op het schilderij besteedt er enige aandacht aan. Maar hier is Icarus groot in beeld. Hij blijft niet onopgemerkt, want God ziet hem vallen. Ook zijn hoogmoed kent God.  

Maar dan zien we linksonder op de collage de reling van het schip dat precies op tijd ter plekke is om hem uit het water te halen.  

Zo is onze God. 

******* 

Mary McCleary: Icarus, 1999, mixed media collage op papier, 100 x 150 cm. 

Mary McCleary is emeritus Professor of Art aan de Stephen F. Austin State University, waar ze van 1975 tot 2005 lesgaf. Ze werd in 1951 in Texas geboren. Ze behaalde haar BFA cum laude in grafisch werk en tekenen aan Texas Christian University en haar MFA aan de University of Oklahoma. Sinds 1970 was haar werk te zien in meer dan 250 solo- en groepstentoonstellingen in Amerika, Mexico en Rusland. Mary McCleary werd in 2011 uitgeroepen tot de ‘Texas Artist of the Year’. McCleary’s werk bevindt zich in vele collecties. www.marymccleary.com 

Marleen Hengelaar-Rookmaaker is hoofdredacteur van ArtWay. 

ArtWay beeldmeditatie 29 juni 2014