ArtWay

De veertigdagentijd herinnert mij eraan dat ik niet vast hoef te zitten in oude patronen van denken en handelen. Vernieuwing is mogelijk.

Kunstenaars

Stewart, Alan - BM - Jonathan Evens

Alan Stewart: De blinde Jezus (Niemand hoort hier meer bij dan jij)

Bij Jezus aan tafel genodigd

door Jonathan Evens

Dit is een houtskooltekening van het Laatste Avondmaal met als hoofdpersoon een visueel gehandicapte Jezus, omringd door twaalf mensen van uiteenlopende leeftijden en achtergronden. Bij de tafel staat een lege stoel die de kijker uitnodigt om plaats te nemen.

De tekening werd gemaakt in opdracht van Celia Webster, medeoprichter van Wave (We’re All Valued Equally), in het kader van een project dat kunstwerken zoekt over het Laatste Avondmaal die inclusief en voor iedereen zijn. Scholen, kerken en andere gemeenschappen worden uitgenodigd om hun eigen avondmaalsbeelden aan het project bij te dragen.

Celia zet zich in voor dit project vanwege eigen negatieve ervaringen: ‘Toen ons dochtertje met een verminderd leervermogen werd geboren, merkte ik dat we er niet meer bij hoorden.’

Zelf vind ik het een heel ontroerend werk. De man die tegen Jezus’ schouder aan ligt doet mij denken aan het Godsvertrouwen van mijn dochter (nou ja, meestal!), voor mij een leerschool en een uitdaging. De blinde Jezus stelt mij gerust dat hij nooit een afstandelijke God zal zijn en dat hij net als iedere andere liefdevolle ouder het lijden van zijn kinderen als het zijne ervaart. Zijn kwetsbaarheid laat een God zien die kwam als een kwetsbare baby en vervolgens als vluchteling en daarna als gemartelde. Dit beeld herinnert mij eraan dat wij christenen vaak een slechte reclame voor het christendom zijn – bekrompen, racistische, exclusivistische, homofobe, oordelende mensen – maar dat Jezus niet zo is. Jezus is de vriend van de mensen die niet gezien worden en aan de rand staan. Hij is de God van een koninkrijk op zijn kop.

Hoe waardeloos, ontoereikend of mislukt we ons misschien ook voelen, dit werk laat zien dat onze echte identiteit in Jezus ligt, die alleen maar wil dat we dichtbij Hem zijn en Hem liefhebben en zorgen dat Hij ons kan liefhebben en veranderen!

De kunstenaar is de Anglicaanse priester Alan Stewart. Met deze Jezus wil hij een vraagteken zetten achter theologische en Bijbelse beelden van blindheid als zonde of als iets dat genezen moet worden. Deze Jezus is kwetsbaar, onaangedaan door het visuele onvermogen van mensen.

Als reactie op het beeld schreef een blinde vriend van Stewart: ‘Een beeld van een Jezus die is zoals ik, geeft mij als visueel gehandicapte een gevoel van acceptatie … Ik zou wel willen dat mijn visuele handicap verholpen werd, maar ik ben blij dat Jezus mijn beperking omarmt.’

John Beauchamp, die als Anglicaanse priester werkt voor het gehandicaptenpastoraat van het diocees Londen, schrijft dat ‘in dit Laatste Avondmaal gemarginaliseerde, buitengesloten en minder waard geachte mensen aan tafel genodigd worden. Bij Jezus genodigd worden. Om met Hem aan tafel te zitten en te eten. Om bij Hem te zijn en zich in Hem te herkennen. Om te merken dat hun lichaam geen hinderpaal maar juist hun paspoort is naar het koninkrijk, waarin alle menselijke diversiteit wordt verlost en gevierd met enthousiaste vreugde.’

Dit werk wil aanzetten tot gesprek. Het stelt de volgende vragen aan de orde:

– Wat zijn jouw associaties met blindheid?

– Hoe word ik door deze Jezus ‘gezien’?

– Is de uitgestoken hand een verwelkomingsgebaar of een vraag om hulp?

– Bekijk per afgebeeld figuur waarom die een plaats heeft gekregen aan tafel.

– Wat zou het verhaal van ieder zijn?

– Wie moeten hier ook nog aan tafel komen?

– Is die lege stoel voor jou?

*******

Alan Stewart: De blinde Jezus (Niemand hoort hier meer bij dan jij), 2022, 140×90 cm, houtskool op papier.

Alan Stewart is predikant van twee kerken in Hertford, Engeland. Hij tekende en schilderde al op jonge leeftijd en studeerde aan de Belfast School of Art. Hij studeerde af met een diploma voor Mode en Textiel aan het Central Saint Martins College of Art and Design in Londen. Hij maakt houtskool- en pastelkrijttekeningen en collages en er zijn exposities van zijn werk geweest in diverse kerken en galerieën.

Wave for Change richt zich op het stimuleren en mogelijk maken van vriendschap tussen mensen met verschillende mogelijkheden. Wave wil dat meer mensen zonder en met leerbeperkingen met elkaar omgaan en plezier beleven, op plekken verspreid over heel het Verenigd Koninkrijk. Er wordt ondersteuning geboden aan gemeentes die zich willen inzetten voor gemengde en inclusieve bijeenkomsten en groepen. Zie http://www.wave-for-change.org.uk 

Jonathan Evens is Team Rector van de kerken van Wickford en Runwell in Engeland, ten oosten van Londen. Hij is medeauteur van The Secret Chord, een boek over de rol van muziek in het culturele leven gezien door de lens van het christelijk geloof. Zijn blog is https://joninbetween.blogspot.com

ArtWay beeldmeditatie 18 september 2022