ArtWay

Kunstenaars openen onze ogen voor rijkdom en betekenis. Sandra Bowden

Kerk en kunst -> Materiaal voor kerkelijk gebruik

Advent en Kerst - Liturgisch bloemschikken

Liturgisch bloemschikken rond de Kerst

Er is een roos ontloken…
 
door G. Wiersema
 
Symbolen in de kerk… Het is al vaak gezegd: als gereformeerden zijn we daar niet altijd zo sterk in. Er is veel meer mee te doen. Een prachtig voorbeeld is het ‘liturgisch bloemschikken’, waar op verschillende plaatsen mee gewerkt wordt. In de tijd van Advent en Kerst 2002 was in de kerk van Veenendaal elke zondag een nieuw stuk te zien.
 
Daarbij heeft de ‘bloemengroep’ zich laten inspireren door de bijbelgedeelten en voorbeelden van de provinciale werkgroep Symbolisch Bloemschikken Zuid-Holland. Op deze bladzijden vindt u een foto-verslag, met bij elke foto de tekst die in de samenkomst in Veenendaal werd voorgelezen als verduidelijking van de symbolische werkstukken.

1ste Advent
De eerste adventsschikking is gemaakt naar aanleiding van enkele schriftgedeelten, voornamelijk uit Jesaja.
Hierin wordt beschreven hoe het volk tot inkeer komt en om hulp roept tot God. Als antwoord geeft de Here Zijn beloften van vernieuwing.
Als basis is jute gekozen, dat staat voor inkeer en verootmoediging - u kent wel het spreekwoord: in zak en as zitten. Daarop liggen schors en dode bladeren, symbolen voor dorheid en vergankelijkheid in de wintertijd.
Vanuit elke windstreek loopt een bundel takken naar het centrum van deze schikking toe.
Mensen zijn soms heel verschillend, maar toch verbonden met elkaar, daarom kozen we vier verschillende kleuren, die in het midden samenkomen.
De gebundelde takkenbos in het midden lijkt op het eerste gezicht dood, maar wie heel goed kijkt, zal aan sommige takken knoppen ontdekken! Teken van vernieuwing en van Gods beloften die we als we waakzaam zijn mogen ontdekken. Jesaja 43: ‘Zie, Ik maak iets nieuws, nu zal het uitspruiten; zult gij er geen acht op slaan?’

2de Advent
Op de tweede adventszondag is het thema: roepen en luisteren.
Bijbellezing: Jesaja 40:1-11 en Johannes 1:19-28. We denken daarbij aan Johannes de Doper, die de mensen opriep zich voor te bereiden op de komst van een nieuwe tijd, op de komst van de beloofde Messias. Bij het water vraagt hij om zich te laten reinigen. Als de mensen hem vragen wie hij is, zegt hij van zichzelf: ‘Ik ben de stem van een, die roept in de woestijn: maak recht de weg des Heren,’ en hij verwijst daarbij naar Jesaja 40.
Als basis voor de schikking hebben we weer jute.
De zuil bestaat uit verschillende, ook kromme, takken. Bovenaan loopt het uit in een trechtervorm, een soort megafoon. Van de bloemen die erin verwerkt zijn, zijn vijf callas. De open vorm staat voor de vijf zintuigen van de mens. Verder zijn er zeven witte rozen als teken van de reinheid, waartoe Johannes opriep.
Onder aan de zuil liggen stenen; links een puinhoop van donkere stenen en rechts een aantal witte stenen op een rechte lijn. Ook dit staat weer symbool voor de oproep tot bekering, om te veranderen in je leven, wat donker is licht te laten worden, de puinhoop op te ruimen en recht te trekken.
Ten slotte ziet u nog de kleine klokjes, ook als teken voor de klok die Johannes luidde. ‘Maak de weg recht voor de Here, Bereidt in de woestijn de weg des Heren, effent in de wildernis een baan voor onze God.’ (Joh. 1:23)

3de Advent
Thema: ruimte maken. Lezingen: Jesaja 65:17-25 en Johannes 3:22-30. Het kerstfeest komt dichterbij. We hebben goed om ons heen gekeken, op zoek naar het licht in het donker. We hebben meegeroepen met de oproep van Johannes. Op deze derde advent laat Johannes ons zien, dat je zelf een stap terug kunt doen, om dat wat het allerbelangrijkste is te laten groeien: het leven zoals God het bedoelt. Johannes zegt: ‘Je moet anderen de ruimte geven, zodat zij kunnen leven van de adem van Gods Geest.’ De adem, waar Gods woord gesproken wordt, dat zijn de woorden die Jezus ons brengt. Voor die droom, die levensadem, kunnen mensen ruimte maken.
In de schikking is de ruimte en de lucht verbeeld in een waaiervormige takkenconstructie.
Boven op de waaier liggen/ hangen kleine sterretjes van stro, aan het hemelgewelf van God staan de sterren. Op de grond voor de waaier ziet u een schikking van roze bloemen: het kerstfeest komt dichterbij, een kleine vreugde-kier in de donkere dagen voor Kerst.

4de Advent
Bij Jesaja 54: 1-10 en Lukas 1:26-38. Op de laatste adventszondag horen we van Jesaja en Maria, dat er van alles te verwachten valt, als je vertrouwt op de trouw van de Eeuwige. Hij laat zijn mensen niet in de steek. Alle verhoudingen zullen worden omgekeerd ten goede. Met die verwachting stemt Maria in.
Op de groene heuvel van mos, het teken van hoop, ziet u een witte amaryllisbol, geworteld in de aarde, helemaal in knop, maar nog niet uitgekomen. Het beeld spreekt voor zich: uit zo’n bol komt na gespannen wachten een prachtige bloem.
Naast de berg van de hoop staat een ‘icoon’ van een kaart uit Taizé, een annunciatie door de engel Gabriël aan Maria. De aankondiging zet Maria in vuur en vlam, centraal in het licht.
Vandaar dat er ook een olielampje bij staat om dit wonder bij te lichten.
Ook wij mogen dit wonder aanschouwen…

Eerste Kerstdag
Deze kerstmorgen komt er antwoord op ons hopen en uitzien.
Zullen de groten der aarde ons kunnen verlossen?
Zullen de machthebbers in deze tijd ons vrede kunnen bieden?
Gods antwoord komt uit onverwachte hoek: een kwetsbaar Kind in een ‘plaatsje achteraf’ blijkt het begin van iets nieuws: ‘U is heden de Heiland geboren, Christus de Heer!’

In de schikking ziet u de verbeelding van Góds afdalen van boven als antwoord op óns hopen beneden.
Beneden op aarde zien we in het Kind de heerlijkheid van God weerspiegeld.
Zeven witte rozen verbeelden dat Gods liefde in Jezus tot ons gekomen is. ‘Licht tot openbaring voor de heidenen, heerlijkheid voor uw volk Israël.’ Komt laten wij aanbidden, die Koning!
 
Gepubliceerd in Opbouw