ArtWay

Kunstenaars openen onze ogen voor rijkdom en betekenis. Sandra Bowden

Kerk en kunst -> Materiaal voor kerkelijk gebruik

Openbaring, Apokalyps - Marc Mulders

  Marc Mulders: Apokalyps

 
 
Apokalyps, een klaagzang met een happy end
 
door Marc Mulders
 
De apocalyptische literatuur is van groot belang in de geschiedenis van de joods-christelijk-islamitische traditie, aangezien overtuigingen als de verrijzenis uit de doden, de dag des oordeels, de hemel en de hel daarin alle expliciet worden gemaakt.
 
De Apokalyps is geschreven door de apostel Johannes rond het jaar 90 op het eiland Patmos waar hij een visioen, een openbaring kreeg, waarin Jezus hem opdroeg zeven brieven te schrijven aan de christenen van zeven geloofsgemeenschappen die gebukt gingen onder de Romeinse overheersing.
 
Het is een tekst over het vergaan van de wereld, het einde van de geschiedenis en de terugkeer van Jezus die als het ware de hemel op aarde vestigen zal. Je zou bijna zeggen een virtuele wereld, want Johannes schrijft dat er in die prachtige nieuwe wereld geen zon of maanlicht nodig is, omdat simpelweg God door zijn aanwezigheid alleen alles verlichten zal. Door deze paradijselijke vergezichten te schetsen gaf de schrijver hoop aan de door de Romeinen onderdrukte christenen. Johannes verhaalt pagina’s lang over dood en verderf, kommer en kwel. Met elke pagina neemt de duisternis toe, maar aan het eind gloort er licht; er is voor de lezer uitzicht op een nieuw begin, op betere tijden. Hiermee is het van een verhaal voor de toehoorders in het jaar 90 geworden tot een verhaal voor elke generatie daarna; over de tijdloze overwinning van het goede over het kwade.
 
 
In veel culturen zijn verhalen over het falen van de mensheid in hoogmoed en hebzucht te vinden. Er wordt in de Apokalyps een neerwaartse spiraal beschreven van de cultuur om ten slotte te eindigen bij payback day: op die laatste dag des oordeels zal de mens gewogen worden op de weegschaal van de gerechtigheid; heeft hij slecht gedaan dan strompelt hij naar de hel, is de (naasten)liefde gebezigd dan vliegt hij als een vlinder door naar het licht, naar de hemel. In de Bijbel en ook in de Koran is dat oordeel gegrond op een levensboek van een ieder, waarin alle goede en slechte daden zijn opgesomd. 

Het A-woord wordt heden ten dage veelvuldig gebruikt in de media om de verontrustende gebeurtenissen van de laatste tijd te duiden; van de brute aanslag in Noorwegen tot de plunderingen in Londen, van de vulkaanerupties, modderstromen, orkanen en andere weerdemonen die de pop- en dancefestivals plotsklaps verduisterden, tot de zwarte maandagen op de beurzen ten gevolge van de eurocrisis. Daarom is het denk ik goed om in alle verwarring over de wereld nog eens de hele tekst van de Openbaring integraal af te drukken en verspreiden. Misschien herkennen wij, en erkennen nu, dat we er met z’n allen even de schouders onder moeten zetten wil het leefbaar blijven hier op aarde.

De bijbeltekst is voor deze gelegenheid opgeluisterd met illustraties die niet zozeer de tekst zelf pogen te verduidelijken, maar meer de totale klaagzang van de Apokalyps een ‘melodie’ geven. Want een klaagzang is het zeker, maar dan wel een met een happy end. Op het einde is er dan toch dat uitzicht op een paradijs op aarde, op een ‘hemels Jeruzalem’. Zonnestralen!
 

In de Apokalyps wordt het kwade tegenover het goede gesteld. Het kwade poog ik te vangen in enigszins enge geënsceneerde stillevens, waarvoor ik knipsels combineer met paddenstoelen, bloemkelken, slakken, insecten en restjes van dierskeletten, uit de bossen rondom mijn atelier verzameld. Het goede verbeeld ik in beelden van bloemharten in tegenlicht en zonnestralen die van elders, van boven komen.
 

Tot slot. De Farizeeën en de Sadduceeën kwamen hem op de proef stellen door te vragen hun een teken uit de hemel te laten zien. Maar hij gaf hen ten antwoord: ‘Des avonds zegt ge: Het wordt mooi weer, want de hemel is rood. En bij zonsopgang: Vandaag komt er storm, want het rood van de hemel ziet er onheilspellend uit! Dus het aanzien van de hemel weet ge wel te beoordelen. Ziet gij de tekenen der tijden dan niet?’
 
*******
 
De afbeeldingen zijn bladzijden en foto’s uit de glossy: Marc Mulders: Apokalyps, de Openbaring van Johannes in de Willibrordvertaling van 1978, Boekencentrum – Zoetermeer, 2012, 84 pagina's, Paperback/Glossy, ISBN: 9789021143149. € 6,95. 
 
De hierboven afgedrukte tekst van Marc Mulders is een ingekorte versie van de inleiding in de glossy.

Marc Mulders (1958) is Nederlands schilder, aquarellist, fotograaf en glazenier. Hij is vooral bekend van zijn olieverfschilderijen waarin hij de loop van de natuur volgt. Hij vervaardigde o.a. glas-in-lood-ramen voor de Nieuwe Kerk (Amsterdam) en voor de Sint Jan in Den Bosch. Zijn werk is opgenomen in collecties van 18 Nederlandse musea. www.marcmulders.com

ArtWay beeldmeditatie 15 januari 2012