Johan Tahon Metanoia

‍ 

Johan Tahon openbaart de helende blik van goede kunst 

Amper zes of zeven was ik toen ik met mijn vader de Sint-Baafskathedraal in Gent binnenliep en oog in oog kwam te staan met het Lam Gods. We zwegen. Onze ogen zochten elkaar niet, maar rustten op het schilderij. Die gedeelde blik zou ons voor altijd verbinden. Pas later begreep ik dat mijn vader me die plek had geopenbaard, en dat ik daar, door zijn stille gebaar, een vroege mystieke ervaring beleefde. 

Voor mij is dat de kern van goede kunst: kunst die de mens goed doet, ontwapent en verwijst naar liefde en licht. Kunst scheppen die helende verbondenheid brengt, is de rode draad in mijn leven. In mijn sculptuur Metanoia verbeeld ik de kracht van spirituele transformatie, geïnspireerd door Ignatius van Loyola en zijn moment van inzicht aan de rivier Cardener. Zijn geestelijke ommekeer – metanoia in het Grieks – raakt me diep. Loyola’s jezuïetenorde spreekt me aan door haar overtuiging dat spiritualiteit helend is voor de ziel. 

Het maakte me gelukkig dat ik een unieke, witte versie van dit beeld aan paus Franciscus mocht schenken tijdens een privé-audiëntie. Op mijn schouders droeg ik het beeld de trappen van het Vaticaan op. De paus en ik keken elkaar lang in de ogen en spraken over de louterende rol van goede beeldhouwkunst. Zoals bij het Lam Gods ervoer ik opnieuw het mysterie van de blik, dat nog steeds in mij nazindert. 

In mijn atelier zoek ik die blik opnieuw op, door verbinding te maken met middeleeuwse religieuze sculpturen uit mijn collectie. In de donkere ogen van houten bisschopbeelden zie ik hoe het mystieke zich via deze geneeskrachtige blik een weg baant van het verleden naar vandaag. 

Door liefde en energie in mijn sculpturen te leggen, wil ook ik tijd en ruimte laten vervagen, zodat de kijker zelf tot een spirituele beleving kan komen. Goede kunst kan een tegengif zijn tegen grote eenzaamheid, helend voor geest en ziel. 

Mijn sculpturen zijn daarom eerder tijdloos dan hedendaags, wars van trends. Ze roepen verlangen op naar verbondenheid en zingeving, en wijzen de weg naar universele liefde, als weerspiegeling van een kosmisch element. Een schril contrast met de economische waarde waartoe mens en kunst vandaag vaak gereduceerd worden. 

Ik geloof dat goede kunst alleen ontstaat waar materialiteit en spiritualiteit samenkomen. In die versmelting ontstaat een puur en oprecht beeldhouwwerk, dieper dan het materiële alleen. Daarom kies ik voor materialen als gips, brons en steengoed: aards, maar door intens handwerk bezield. Al als tiener kneedde ik klei om het onherbergzame alledaagse te vormen en het mysterie te benaderen.

De twee-eenheid van materie en geest raakt me soms onverwacht. In de buurt van mijn atelier in het Turkse Iznik – het vroegchristelijke Nicea – zat ik vaak op een steen bij het altaar van de Aya Sofia kerk-ruïne. Pas later ontdekte ik dat precies daar de eerste concilies Christus als mens én God erkenden. In mijn werk Nicaea IV openbaart de niet-alledaagse werkelijkheid zich in een volmaakte eenheid van stof en geest. De hoofden richten zich naar de zon, als uitnodiging tot vrije associatie over de twee-eenheid van het menselijke en het goddelijke. 

Nu ik zestig word, zie ik hoe mystieke ervaringen zich door mijn leven weven sinds die dag met mijn vader in de Sint-Baafskathedraal. Voor de tentoonstelling Into The Eyes sta ik opnieuw oog in oog met het Lam Gods, maar naast mij staat nu niet mijn vader, maar een wezen van mijn hand. De symboliek is duidelijk: het ritueel herhaalt zich. Ik hoop dat mijn beeld de helende blik van het Lam Gods opneemt, doordrongen raakt van spiritualiteit, en die doorgeeft. Liefde doorgeven is een sacrale noodzaak. Soms volstaat het om oog in oog te staan. 

** 

Johan Tahon, Metanoia, 2020, steengoed en platina luster, 86 x 58 x 30 cm, fotograaf Jean Godecharle

Johan Tahon, Nicaea IV, 2025, steengoed, 50 x 140 x 40 cm, fotograaf Jean Godecharle

Johan Tahon, Nicaea, 2025, steengoed, 145 x 40 x 40 cm, fotograaf Jean Godecharle

**

JOHAN TAHON / INTO THE EYES 

Een tentoonstelling over spiritualiteit, verbondenheid en de geneeskrachtige blik van kunst

In samenwerking met Bisdom Gent en Studio23

Sint-Baafskathedraal en Sint-Baafshuis

Sint-Baafsplein 1 – Kapittelstraat, 9000 Gent

18 mei tot 5 oktober 2025

Open: vrijdag van 13u tot 17u, zaterdag van 10u tot 17u en zondag van 13u tot 17u.
Toegang: 5 euro (gratis voor -12 jaar)

Gratis met een ticket voor het Lam Gods 

https://www.johantahon.com/jt/nl/tentoonstellingen/498-into-the-eyes

https://www.studio23gent.com/johantahonintotheeyes 

JOHAN TAHON / BIOGRAFIE 

Johan Tahon (Menen, België, 1965) is geen beeldhouwer geworden. Hij is het altijd geweest en zal het ook altijd zijn. Voor hem is beeldhouwen als ademen. Al op jonge leeftijd ontdekte hij dat objecten lichtheid gaven aan de zwaarte van het bestaan. Pijn was zijn motor, maar toch gunde elk van de onder zijn handen ontstane beelden hem een blik op de schoonheid van de wedergeboorte. Tahon was instant verslaafd, ging beeldhouwkunst studeren aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten (KASK) in Gent en was nog geen dertig toen hij de internationale kunstarena betrad. Sindsdien is hij altijd onderweg, om nooit aan te komen. Hij woont en werkt in België en in Zwitserland.

Rusteloos en vol verlangen naar het onzegbare tast Johan Tahon de grenzen af van het grote onbekende. Vertrouwend op zijn materiaal, techniek en vaardigheid gaat hij even onbevreesd als koppig op zoek naar het niets dat tegelijkertijd alles is. Naar een heden dat ook verleden en toekomst is. Naar de stilte die alleszeggend is. De afgelopen decennia blies Tahon leven in een indrukwekkende rij mysterieuze bronzen, gipsen en keramische sculpturen: gekwetste reuzen en ongenaakbare engelen, gekwelde wezens en ingetogen monniken, sensuele naakten en amorfe hybriden. Allemaal – of ze nu in een handpalm passen of tot monumentale hoogte reiken – zweven ze tussen de aarde en de hemel.

Voor Johan Tahon betekent ‘zoeken’ ook telkens weer uit de cocon van de eigen discipline breken. Hij is een gepassioneerd muziek- en literatuurliefhebber, en omgekeerd weten ook veel schrijvers en muzikanten zich geïnspireerd door zijn werk. Onder hen: de Belgische dichter Peter Verhelst, de allround Amerikaanse kunstenaar Lee Ranaldo (Sonic Youth) en de Duitse zanger Till Lindemann (Rammstein). In de solotentoonstelling Wir überleben das Licht in het Bonnenfantenmuseum van Maastricht in 2018 kwamen Tahons grote liefdes samen: zijn beelden eisten hun plek op tussen de collectie middeleeuwse houtsculpturen en werden tegelijkertijd verrijkt met gedichten van Lindemann.

Recent werd ook Tahons keramisch werk solo getoond in Musée Ariana in Genève en in 2021 had hij een retrospectieve in het Mou Museum te Oudenaarde. Momenteel is zijn werk onder andere te zien in IKOB – Museum für Zeitgenössische Kunst in Eupen en is er nog een bijzondere solotentoonstelling op til in en het CAFA Fine Arts Museum in Peking. Tahons beelden zijn al sinds 1994 voortdurend op rondreis. Ze trokken naar Lustwarande04 in Tilburg, Ceramix in Parijs en Sèvres, Human Condition in Los Angeles en de Biënnale van Istanbul. Ze maakten stops in onder andere het Gerhard Marcks Haus in Bremen, het Kennedy Center for the Performing Arts in Washington en het Topkapi Paleis in Istanbul. Ze bleven achter in publieke en private collecties zoals die van het S.M.A.K., het M HKA, het Stedelijk Museum van Amsterdam, het Gemeentemuseum van Den Haag, het FMAC in Parijs, het Museo Internazionale delle Ceramiche in Faenza, Museum Kunstpalast in Düsseldorf en het Nederlandse Koningshuis in Den Haag.

Ook in de publieke ruimte streken verschillende monumentale Tahons neer, onder andere in het atrium van het Ministerie van Financiën in Den Haag, het CBS in Heerlen en de Marktkirche in Hannover. Waar Hitler in 1938 de synagoge liet afbranden staat nu een van Tahons belangrijkste sculpturen: Twins – Zwillinge, een monument van verontschuldiging en verzoening. Onlangs kreeg ook een ander belangrijk beeld, Eros - Eroos, een vaste stek op de Vrije Universiteit van Brussel. 

Tahons beelden zijn niet het einde, maar een nieuw begin.

www.johantahon.com